Bevrijdingsmonument Eindhoven

Bevrijdingsmonument in Eindhoven

Overzicht van bevrijdingsmonumenten in Eindhoven

Zoek:

NAAM	onthulling	ontwerp	adres	nummer
Monument voor gevallen Spoorwegpersoneel	1945 augustus	*	Station NS	001
Monument voor de Gevallenen	1950, 30 december	F. A. Carasso	Glaslaan	002
Bevrijdingsmonument	1954, 18 september	Paul Gregoire	Stadhuisplein	003
Monument op begraafplaats Fellenoord	1954	Ir. F.M.A. Vervest	Boschdijk 254	004
Monument voor de Vrouw	1956, 12 mei	Willy Mignot	Parklaan plantsoen	005
Airborne-monument	1969, 22 september	Ir. André de Bock	Airbornelaan	006
Monument parochianen van St. Joris	1984, 19 september	*	St. Jorislaan 37	007
Willem Hikspoorsbrug / Eckartsebrug	1984, 21 september	*	Soeterbeekseweg	008
Gebroeders Hornemannmonument	1988, april	Theo van Brunschot	Edenstraat	009
Anne Frank	1990, 4 mei	Theo van Brunschot	Anne Frankplantsoen	010
Bevrijdingsreliëf	1994, 17 september	Jos Reniers	Marktstraat	011
Verzetsheldenmonument	1995	Joep Coppens	Verzetsheldenlaan	012
Plaquette aan de Rechtestraat	1997, 19 september	Gerard Engels	Kerkstraat - Rechtestraa	013
Monument voor 1,1 miljoen concentratiekampslachtoffers	2009, 10 april	Han van Wetering	Ten Hagestraat	014
Monument Operation Oyster	2011, 6 december	Peter Nagelkerke	Mathildelaan	015
Reliëf ter herinnering aan het bombardement van 3 maart 1941	1942	Carel Dericks	Tramstraat	016
Offerkruis begraafplaats Woensel	1946?	Reginald Blomfield	Baffinlaan	017
De Bevrijdersboom	2017	St. 18 september	Smitsstraat 17	018
Plaquette in het Stadhuis	1950/1960	Niel Steenbergen	Stadhuisplein	019
Gekooide vrijheid	1987	Hans van Eerd	Wilhelminaplein	020
struikelstenen	2009, 10 mei	Gunter Demnig	Eindhoven	021
Herinner U de namen	2013	dr . ir. C.J.M. van de Ven	Stadhuisplein	022
Gedachtenisplaquette 75 jaar bevrijd	2019		Sint-Petruskerk	023

Resultaat invoerveld gefilterd uit invoervelden

Bevrijdingsactiviteiten in Eindhoven

Naast monumenten zijn er nog een aantal activiteiten die jaarlijks georganiseerd worden in het kader van de bevrijding van Eindhoven in 1944

Zoek:

NAAM	sinds	DATUM	nummer
Lichtjesroute	1945	sept - okt	001
Fakkeltocht naar Bayeux	1946	september	002

Resultaat invoerveld gefilterd uit invoervelden

001 Monument voor gevallen Spoorwegpersoneel

Stationstunnel, Eindhoven
De bronzen plaquette in de "oude" reizigerstunnel van het station in Eindhoven is aangebracht ter nagedachtenis aan 15 Eindhovense personeelsleden van de NS, die tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen zijn omgekomen.

De tekst op het monument:

Ter gedachtenis aan hen die vielen
1940 - 1945

Hun namen luiden:
F.H. Beckers, J. Beringer, H. van Beusekom, J.G.H. Bossewinkel, G. van den Braak, G.J. van Bragt, F.H. van den Broek, J. den Hollander, J.H. van Hout, H.A. Huizingen, W.J. Jonker, A.C. Kuijpers, N.A. Ouwerkerk, F.J. Schoenmakers, M.T. van de Zanden.

Spoorwegen

De directie van de Nederlandse Spoorwegen heeft in augustus 1945 plannen om,in overleg met de personeelsraad, in Utrecht een monument te doen oprichten voor degenen onder het personeel, die in dienst van het vaderland zijn omgekomen.

plaquettes

Daarnaast zullen overal in den lande waar spoorwegmannen gevallen zijn. in de betreffende stations of andere dienstgebouwen plaquettes worden aangebracht, waarop hun namen zijn vermeld. Parool 17-8-1945

Vernieuwde station

De plaquette is waarschijnlijk in 1956 in station opnieuw aangebracht. Bij de verbouwing van 2018 is het monument niet verplaatst.

Monument voor gevallen Spoorwegpersoneel

002 MONUMENT VOOR DE GEVALLENEN

De N.V. Philips liet dit monument vervaardigen ter nagedachtenis aan vier werknemers, die door de bezetter werden gefusilleerd, nadat zij met vele anderen het werk hadden neergelegd als spontaan protest tegen Nederlandse mannen en oud-militairen zich moesten melden voor de Arbeitseinsatz. Ook andere gevallenen worden met dit monument herdacht, getuige de vermelding van een groot aantal namen op het monument van mensen die hun leven lieten in de viif oorlogsjaren.

Boven deze namen staat de tekst: 1940 - Aan onze gevallenen - 1945.

The Philips company commissioned this monument in memory of four employees who were shot by the occupying forces after they had downed tools, along with many others, as a spontaneous protest against the deportation of their Jewish workmates by the occupiers. Others killed in action are also commemorated by this monument in the form of a long list of names of people who lost their lives during the five years of war.

The following text appears on the monument above these names: 1940 - To Our Dead - 1945.

Philips monument

Ontwerper:Fred Carasso
Materiaal: brons - graniet
Jaar: 1950
Waar: voormalig Philipscomplex Glaslaan Eindhoven

Nu toegankelijk

Het monument is lang niet toegankelijk geweest voor het publiek, omdat het op afgesloten Philips-terrein lag. Nu te bezoeken.

Verplaatst

In 2009 wordt het monument verplaatst vanwege de aanleg van een busbaan. Het krijgt een nieuwe plek op een nieuw pleintje een stukje verder op het terrein.

003 BEVRIJDINGSMONUMENT

Het bevrijdingsmonument, vervaardigd in opdracht van de gemeente Eindhoven, is op 18 september 1954 bij de herdenking van Eindhoven-10 jaar bevrijd onthuld.
De figuren die de bronzen beeldengroep vormen, stellen de burger, de soldaat en de verzetsman voor, die hun leven hebben gegeven voor de vrijheid.
Tussen de kalkstenen reliëfs in het voetstuk is de volgende tekst te lezen: Gij die hier staat - Gedenk hun dood - Hun offer groot - Voordat gij gaat.

The liberation monument, commissioned by the Municipality of Eindhoven, was unveiled on 18 September 1954 during the commemoration of Eindhoven's 10 years of liberation.
The figures forming the bronze sculpture group represent the citizen, the soldier and the resistance fighter who gave their lives for freedom.
The text between the limestone reliefs in the base reads as follows: You who stand here - Remember their death -
Their great sacrifice - Before you go.

Zonder Coderen

Ontwerper: beeldengroep Paul Gregoire -
Ontwerper: bronzen kandelaar Prof Oswald Wenckenbach
Ontwerper: fakkelzuil i.s.m. Ir. Jan van der Laan - architect
Ontwerper: tekst Prof.dr. N. A. Donkersloot
Materiaal: brons en muschelkalk
Jaar:1954
Plaats: Stadhuisplein Eindhoven

Hoogte

De beeldengroep is 2 meter 80 hoog, 2 meter 40 breed en 2 meter 10 diep.

2013

In 2013 is het oorlogs- en bevrijdingsmonument uitgebreid met 1097 namen van Eindhovenaren die zijn omgekomen tijdens de oorlog. Zie hieronder

Het verplaatsen van het bevrijdingsmonument vanwege de bouw van het nieuwe stadhuis
In 1965 Is het monument van de ene kant van het plein naar de huidige standplaats werd gesleept. De oorlog mocht dan vijf jaar geduurd hebben, aan de totstandkoming van een monument om die periode te gedenken ging een strijd van tien jaar vooraf.

Beschuldigingen van wansmaak, een schertsvertoning en een gebrek aan stijl waren wel de minste kwalificaties om diverse ontwerpen in de prullenmand te doen belanden.

Al in mei 1945 werd door de Vereniging voor Vreemdelingenverkeer het initiatief genomen om een comité te vormen voor de oprichting van een monument voor de Eindhovense oorlogsslachtoffers. Dit gezelschap schreef in 1947 een prijsvraag uit die een ontwerp van Ir. Boks met de titel “All Glorious Within” met de eerste prijs bekroonde. De jury was dan wel tevreden, bij erkende critici wekte “dit geval min of meer de zin voor humor op”. Zou het lelijkste monument van Nederland in Eindhoven komen? Na een felle pennenstrijd en heftige discussies over de vormgeving en de plaats van het monument werd door de Gemeenteraad op 23 februari 1953 het uiteindelijke ontwerp van de kunstenaar Paul Grégoire aanvaard. Eind goed al goed want Eindhoven kreeg zo een monument van een uitzonderlijke kwaliteit. Het ontwerp was technisch zo moeilijk dat het beeld in een gespecialiseerd atelier in Parijs gegoten moest worden. Transportondernemer Harry van Vroonhoven viel de eer te beurt om met zijn truck met oplegger de bronzenbeeldengroep van de Franse Lichtstad naar de Brabantse Lichtstad te vervoeren.
Prof.dr. N. A. Donkersloot, die door de burgemeester eigenhandig werd aangeschreven ontwierp de tekst:

Gij die hier staat

Gedenk hun dood

Hun offer groot

Voor dat gij gaat

De bronzen kandelaar werd ontworpen door prof. Wenckebach. Het monument werd tijdens een ontroerende plechtigheid op 18 september 1954 door burgemeester Kolfschoten onthuld.

Bron: www.rhc-eindhoven.nl

004 Monument op begraafplaats Fellenoord

Tijdens het "sinterklaas" bombardement in de tweede oorlog waren op 6 december 1942 vele doden te betreuren. In 1954 werd op de plaats waar 42 parochianen van Fellenoord waren begraven een gedenkteken geplaatst ter herinnering aan die verschrikkelijke zondagmorgen in 1942.

Tekst Bidprentje

Op St. Nicolaasdag van 't jaar O.H. 1942 toen in de kerken van de stad de Hoogmis geëindigd was en in huiselijken kring 't feest van den Kindervriend door groot en klein gevierd werd, kwam plotseling over de stad 't woeste oorlogsgeweld. Van alle parochies werd de parochie van 'H. Antonius Fellenoord 't zwaarst getroffen. Vele huizen werden er verwoest en er waren 42 dooden te betreuren.

solemnele uitvaart

Voor zoover mogelijk zijn zij voorzien van de genademiddelen onzer Moeder de H. Kerk, in de parochiekerk werd voor hen gezamenlijk de solemnele [plechtige]uitvaart gehouden en gezamenlijk rusten zij in één graf op de eereplaats van het parochieële kerkhof.

2002 vernieuwd monument

In 2002 is het monument opgeknapt en in alle luister in hergebruik genomen. Veel familieleden, wijkbewoners en belangstellenden waren op woensdag 18 september 2002 getuige dat Mw. Schreurs en Antoon Olijslagers (animator vernieuwing) samen het monument in hergebruik stelden.

de namen van de slachtoffers zijn:

Fr. Martinus Bakers.
Hendrik Bongaarts en Johanna Bongaarts- van den Broek hun

kinderen: Toosje Bongaarts, Greta Bongaarts, Henk Bongaarts, Sjaak Bongaarts, Willy Bongaarts, Mientje Bongaarts en Joke Bongaarts en hun oom

Hendrik Kemper

Adriana van den Broek- Hoppenbrouwers.

Henrica Buenen. 14.

Toosje Hendrikx.
Willem van Luyk.
Johannes van Luyt.

Harrie van Melis.

Hendrikus van de Meulen.

Jan Derk Oderkerk.

Lambertus Raaymakers en Maria Raaymakers- Elbers, hun kinderen Annie Raaymakers, Lies Raaymakers, Gerry Raaymakers, Tiny Raaymakers en Bea Raaymakers.

Corry Smeets.
Harrie Vilé en Maria Vilé- Hezemans en hun kinderen Anny Vilé en Jan Vilé.

Adrianus van de Voort en Christina van de Voort- Meurs, hun kindje Dirkje van de Voort.

Catharina Wiggers- van den Heuvel en haar kinderen Claartje Wiggers, Marietje Wiggers en Antoon Wiggers.

Maria Zannetti- Smulders (weduwe).

Elisabeth de Zeeuw- Duitschman (weduwe) en haar dochter Maria Verschueren- de Zeeuw.

Corry de Zeeuw.

005 Monument voor de Vrouw

In opdracht van de Stichting Bevrijdingsherdenking hakte Willy Mignot dit grote reliëf. De stichting bood dit werk, dat de dankbaarheid uitbeeldt die de vrouwen verschuldigd is voor hun houding tijdens de oorlogsjaren, aan het gemeentebestuur van Eindhoven aan.
De onthulling vond plaats op 12 mei 1956 (de dag voor moederdag!).
Het reliëf stelt drie vrouwenfiguren voor waarvan de middelste aan de man het zwaard overhandigt. De rechtse figuur, een neerknielende vrouw die haar handen beschermend om een huilend kind slaat, symboliseert de moederlijke zorg; de linker figuur verbeeldt de huisvrouw. Het reliëf bevat de tekst: 1940 - In trouw onwrikbaar - 1944 schraagden zij de weerstand.

Het monument is geplaatst in het plantsoen op de hoek Parklaan/Zilvermeeuwlaan in Eindhoven.

Willy Mignot sculpted this large relief for the Stichting Bevrijdingsherdenking (Foundation for the Commemoration of the Liberation). This work, which portrays the gratitude due to women for their attitude during the war years, was presented to the Town Council of Eindhoven by the Foundation. The unveiling ceremony took place on 12 May 1956. The relief represents three female figures, with the woman in the centre handing over the sword to the man. The right-hand figure, a kneeling woman whose hands are folded protectively around a crying child, symbolizes motherly care; the left-hand figure represents the housewife.
The relief bears the text: 1940 - 1944 With unswerving loyalty they supported the resistance.

Willy Mignot

Ontwerper: Willy Mignot
Materiaal kalksteen - baksteen -
— een basreliëf — is vervaardigd in opdracht van de stichting Bevrijdingsherdenking Eindhoven.
12 mei 1956

Meer informatie op:
eindhoven4044.nl/9/vrouw-in-verzet-eindhoven.html

Monument voor de Vrouw'

Het parkje is in 1956 opgeleverd met de onthulling van 'Monument voor de Vrouw'.
Het 'Monument voor de Vrouw' in Eindhoven herinnert aan de dankbaarheid die de vrouwen verschuldigd is voor hun houding tijdens de oorlogsjaren. Het monument is onthuld op moederdag 12 mei 1956.

12 mei 1956

Het was een sobere plechtigheid, waarbij
o.m. de besturen van de Eindhovense
vrouwenorganisaties aanwezig waren.
De burgemeester, mr. H. A. M. T.
Kolfschoten heeft het monument van de Larense beeldhouwer en oud-Eindhovenaar Willy Mignot onthuld. Het monument In het monument staat gebeiteld: „In trouw onwrikbaar schraagden zij de weerstand".

mignot plantsoen 'Monument voor de Vrouw'

006 Airborne-monument

De tekst op deze plaquette luidt:

Op 18 september 1944 werd Eindhoven bevrijd door de Amerikaanse 101 e Airborne Divisie. In nauwe samenwerking met het Britse tweede leger maakten het 506e regiment parachutisten en andere eenheden van deze divisie een einde aan de Duitse bezetting. Door het plaatsen van deze gedenkplaat op dit Airborne monument willen wij onze komeraden, die gesneuveld zijn bij de bevrijding van Eindhoven en de corridor, eren en uiting geven aan onze gevoelens van vriendschap en waardering voor het Nederlandse volk. 18 September 1969 Oud-strijders van de 101 e Airborne Divisie.

Het monument is onthuld op 22 september 1969 door twee veteranen van de 101ste Airborne Divisie.

Dankbaar gedenkt Eindhoven

Dankbaar gedenkt Eindhoven zijn bevrijders en in het bijzonder hen die hun leven gaven voor onze vrijheid.

Namen

Rudolf E. Bolte, Charles R. Deem jr., Martin J. Dodge, John W. Kiley, James H. Moore, Frank E. Rick, Robert Vanklinken, Robert L. Cheever, Victor J. Deluca, Fred
A. Gibbs, Irving F. Krom, William R. Miller,

Eindhoven gratefully commemorates

Eindhoven gratefully commemorates the liberators and especially those, who gave thier lives for our freedom

Names

William R. Myers, John H. Stephens, James L.Davidson, Marvin J. Descant, Godfrey J. Hanson, Vernon J. Menze, Rovert J. Modracek, Willis Phillips, Francis L. Swanson

Eindhoven was the first Dutch city to be liberated by the 101st Airborne Division. The 506th parachute infantry regiment and other units of this division entered Eindhoven and linked up with the British second army on the 18th of september 1944.

This action successfully completed the initial phase of the division's mission - the seizure of the corridor and the opening of the highway from Eindhoven to Veghel.

This memorial plaque is placed in honor of those "Screaming Eagles", who gave their lives in this campaign and as a token o f esteem and friendship for the people of the Netherlands.

18 September 1969 Veterans of the 101st Airborne Division.

007 Monument parochianen van St. Joris

Monument ter nagedachtenis aan de burgerslachtoffers van de Sint Jorisparochie.
Onthulling
Onthuld op 19 september 1984.

Mei 1940

Viertal personen gevallen tijdens de Duitse inval in mei 1940

Bezettingstijd

Negen oorlogsslachtoffers van de St.Jorisparochie tijdens de bezettingstijd

Bombardement 19 september 1944

78 personen van 1 jaar tot 72 overleden tijdens 19 september bombardement. Zo'n 42 mannen, vrouwen en kinderen uit Biesterweg. zie http://www.herinnerudenamen.nl/Naam.html#indestad

008 Willem Hikspoorsbrug / Eckartsebrug

Op 19 september 1944 had de Duitse 107e Panzerbrigade Nuenen bereikt. Enkele voertuigen naderden via de Soeterbeekseweg Eindhoven. Vervolgens voerde de bezetter een verkenneningstocht uit naar de brug over de Dommel. Volgens het verhaal zou Willem Hikspoors, de tuinman van het landgoed 'Soeterbeek', de bezetter ervan overtuigd hebben dat de brug maar 8 ton kon dragen (wat ook op de brug aangegeven stond). Dit zou het oprukken van de 107e panzerbrigade richting (het reeds bevrijdde) Eindhoven hebben voorkomen.

Nieuwe brug

De oorspronkelijke bakstenen brug is in 1984 vervangen door een betonnen brug. Hierbij werd het oorspronkelijke bord vervangen door een nieuw exemplaar.Ook sinds die tijd is het Willem Hikspoorsbrug. Terwijl het al een naam had nl. Eckartsebrug.
Of het verhaal klopt is niet helemaal zeker volgens J. Spoorenberg in de link hiernaast.

Oorspronkelijke tekst

God spaard' ons ongedacht
Door deze zwakke brug
Haar zwakheid was haar kracht
Hier moest de Mof terug
Meer informatie:
http://eindhoven-encyclopedie.nl

Aangepaste tekst

God spaarde ons ongedacht
Door deze zwakke brug
Haar zwakheid was haar kracht
Hier moest de vijand terug
https://www.4en5mei.nl

009 Gebroeders Hornemannmonument

Het monument is vervaardigd in opdracht van de gemeente Eindhoven. De volgende tekst uitgehouwen:
Gebroeders Hornemann Plantsoen ter nagedachtenis aan alle joodse kinderen uit Eindhoven die door vervolging zijn omgekomen in de jaren 1940 -1945.

Het monument en het plantsoen zijn vernoemd naar twee door de bezetter opgepakte en afgevoerde Eindhovense jongens die, respectievelijk 6 en 8 jaar oud, na vele omzwervingen de dood vonden in een als experimenteerziekenhuis ingericht schoolgebouw aan de Bullenhuser Damm in Hamburg.
Met hen troffen nog 18 andere kinderen uit Frankrijk, België en Nederland hetzelfde lot.

The following text is carved out on the monument which was. commissioned by the Municipality of Eindhoven:
Hornemann Brothers Public Garden in memory of all theJewish children of Eindhoven who died as the result of persecution in the years 1940-1945.

The monument and the public garden are named after two Eindhoven boys who were seized and deported by the occupying forces. Six and eight years old, respectively, after many wanderings they finally met their deaths in a school building on the Bullenhuser Damm in Hamburg which was fitted out as an experimental hospital. Another eighteen children from France, Belgium and the Netherlands shared their fate.

Het monument is onthuld in 1988 en leerlingen Van Maerlantlyceum verzorgen (al jaren) jaarlijks een herdenking

Lex en Edo Hornemann

Ontwerper: Theo van Brunschot
Materiaal: vanga-graniet
In het Hornemannplantsoen onthulde mevrouw Van Staveren-Docters (hun inmiddels bijna honderd jaar oude tante Ans van Staveren-Docters uit Utrecht) in 2005 het nieuwe naambordje van het plantsoen. Op haar aandringen heeft de gemeente daarop de aanduiding ’Gebroeders’ vervangen door de voornamen Lex en Edo. Omdat het zestig jaar geleden (1945 -2005) is dat zich het drama in Hamburg voltrok, had de bijeenkomst in 2005 een speciaal tintje en leerlingen Van Maerlantlyceum verzorgde toen al jaren de herdenking.

Verhaal

De twee joodse kinderen Eduard (Edo) en Alexander (Lex) Horneman werden in de nacht van 20 op 21 april 1945 opgehangen in de kelder van een leegstaande school in Hamburg. Tegelijk met hen werden in deze ’dependance’ van het concentratiekamp Neuengamme nog achttien andere joodse kinderen ’opgeruimd’, evenals vier volwassen gevangenen die hen begeleidden en 24 gevangenen uit de Sovjet-Unie.

medische experimenten

Ze werden net voor het einde van de oorlog omgebracht om te verdoezelen dat er gruwelijke medische experimenten met hen waren uitgevoerd. Een SS-arts Kurt Heißmeyer [1905-1967], een directe medewerker van Josef Mengele, had hen daarbij in Neuengamme als proefdieren met opzet met tbc besmet. Hij had de twintig kinderen, allemaal in de leeftijd van vijf tot twaalf jaar, voor dat doel in november 1944 uit het vernietigingskamp Auschwitz- Birkenau laten aanvoeren.
Meer informatie:
https://hethornemannhuis.nl

010 Anne Frank

Theo van Brunschot vervaardigde in opdracht van de gemeente Eindhoven ook dit gedenkteken dat op 4 mei 1990 werd onthuld. Naast een bronzen plaquette met de afbeelding van Anne Frank draagt het monument de tekst:
Anne Frank Plantsoen ter nagedachtenis aan de 304 joodse mannen, vrouwen en kinderen uit Eindhoven die zijn vervolgd en omgebracht in de jaren 1940 - 1945.

Het monument werd gefinancierd in het kader van activiteiten tegen racisme, fascisme en discriminatie.
Volgens joods gebruik kan men in het kommetje van de kleine zuil een steen achterlaten.

Theo van Brunschot also created this memorial which was commissioned by the Municipality of Eindhoven and unveiled on 4 May 1990. In addition to a bronze plaque portraying Anne Frank the monument bears the text:

Anne Frank Public Garden in memory of the 304 Jewish men, women and children of Eindhoven who were persecuted and killed in the years 1940 - 1945.

The monument was financed in the context of activities against racism, fascism and discrimination.

plaquette

Ontwerper: Theo van Brunschot
Materiaal: van Vanga-graniet - brons
waarop een bronzen plaquette met de afbeelding van Anne Frank is bevestigd.
Waar: Anne Frankplantsoen, Eindhoven

4 mei 1990

Het monument is onthuld op 4 mei 1990 door burgemeester J.A. van Kemenade, in het kader van 'aktiviteiten tegen racisme, fascisme en discriminatie'.

een waarschuwing

Het gedenkteken is een herinnering aan en een waarschuwing tegen discriminatie en vervolging van bepaalde bevolkingsgroepen.

011 Bevrijdingsreliëf

Op 17 september 1994 is dit relief onthuld door Zijne Koninklijke Hoogheid de Prins van Oranje [Bernhard van Lippe-Biesterfeld, 1911–2004] samen met een Amerikaanse en een Britse oud-strijder. Het relief, waarvan de afmetingen ca. 90 x 120 x 20 cm zijn, bestaat uit twee in elkaar overlopende panelen. De ontmoeting van de Amerikaanse en Britse troepen wordt verbeeld door twee fakkeldragende handen. De vlammen van de fakkels vormen samen een groot bevrijdingsvuur. Het relief bevat de tekst:

Bevrijding Eindhoven 1944 - 1994

U.S. 101 st Airborne Division General Maxwell D. Taylor British 30th Corps General Brian Horrocks

Wie vrijheid vraagt moet de ander vrijheid bieden.

On 17 September 1994 this relief was unveiled by His Royal Highness the Prince of Orange together with an American and a British veteran. The relief, measuring approx. 90 x 120 x 20 cm, consists of two panels merging into each other. The meeting of the American and British troops is represented by two hands carrying torches. The flames of the torches combine to form a liberation bonfire. The relief contains the text: Liberation of Eindhoven 1944-1994

U.S. 101 st Airborne Division General Maxwell D. Taylor British 30th Corps General Brian Horrocks

Whoever asks for freedom must offer others freedom.

50 jaar geleden

De onthulling in 1994 stond in het teken van 50 jaar Market Garden.

Bevrijdingsreliëf

Het bevrijdingsreliëf in Eindhoven bestaat uit twee in elkaar overlopende panelen van brons. Op beide panelen staat een afbeelding van een hand met een brandende fakkel. De reliëfs zijn ongeveer 90 centimeter hoog, 1 meter 20 breed en 20 centimeter diep.

twee fakkels

De twee fakkeldragende handen symboliseren de ontmoeting van de Amerikaanse en Britse troepen. De vlammen van de fakkels vormen samen één groot bevrijdingsvuur.

012 Verzetsheldenmonument

De tekst op het monument:

mijn schilt ende betrouwen

Verzetsheldenlaan

Onthuld op 4 mei 1995 door burgemeester dr. R.W. Welchen hij zei bij de opening van het monument aan de Verzetsheldenlaan te Acht: "Het erkennen van de offers die anderen voor ons gebracht hebben, legt ons ook een zware plicht op. Ook nu moeten wij pal staan voor de vrijheid van anderen. En moeten wij erkennen dat anderen ook recht hebben op hun leven, niet alleen ver weg maar ook om ons heen."
Beeld is een schenking van: “Stichting Verzetsheldenmonument Acht”.

mijn schild ende betrouwen

Het Zesde couplet van het huidige Wilhelmus begint met "mijn schild ende betrouwenis" Dit lied is sinds 1932 officieel het Nederlandse volkslied. Volgens verhalen uit de Duitse gevangenis in Vught waar veel verzetstrijders waren opgesloten en gedood, zongen zij nachts het Wilhelmus en deze strofen.
informatie: https://acht.nl/algemeen/acht-van-vroeger-intro/verzetshelden/

Schilt of schild

Het is een bronzen monument geworden op een sokkel van marmer. Een schild met tevergeefs omhoog-reikende armen. De tekst “mijn schilt ende betrouwen” komt uit de originele tekst van het Wilhelmus Wilhelmus. In deze versie staat "betrouwen" en ook het woord "schilt" De nieuwe en oude tekst staat op de website van het koninklijk huis.

013 Plaquette aan de Rechtestraat

De tekst op de plaquette luidt:

'19 SEPT. '44'

Tekst bordje
Ter nagedachtenis aan de slachtoffers van het bombardement op 19 september 1944
Aangeboden aan de gemeente Eindhoven door stichting couleur locale

Het monument is onthuld op 19 september 1997 door locoburgemeester Frans T.J.M. Backhuijs.

19 september 1944

Het monument aan de Rechtestraat van de kunstenaar Gerard Engels, herinnert de inwoners van Eindhoven aan het Duitse bombardement op 19 september 1944, waarbij 227 burgers werden gedood.

Reliëf met maskers, bommenwerpers en kruisen.
Reliëf hangt hoek Kerkstraat/Rechtestraat

Market Garden

Eindhoven werd bevrijd door de Amerikanen, die op 17 september 1944 in het kader van operatie ‘Market Garden’ op de Sonse heide per parachute of in een zweefvliegtuig waren geland. De volgende dag bereikte het 506de regiment van de Monument aan de Rechtestraathet centrum van de stad. In de avond arriveerden ook tanks van de Irish Guards van het Tweede Britse leger. Iets later dan gepland, doordat zij bij Aalst door de bezetter waren tegengehouden.

bombardeerden

Op 19 september bombardeerden circa 70 Duitse vliegtuigen de zojuist bevrijdde stad. Pas na 21 september verschoof de gevechtslinie naar het noorden.

014 Monument voor 1,1 miljoen concentratiekampslachtoffers

De tekst op het monument luidt:

'IN 1.600.000
UIT 500.000
1.100.000
KZ-DODEN'.

1.100.000

Het Monument voor 1,1 miljoen concentratiekampslachtoffers in Eindhoven is een bronzen levensboom van drie meter hoog. De boom bestaat uit twee uitgezaagde schijven. De bovenste schijf ligt voor de helft op de onderste. Aan de boom zitten drie takken die elk een tulp dragen. Op de bovenste schijf staat een leeuw. Op de stam van de boom staat een rekensom met als uitkomst 1.100.000 concentratiekamp (KZ)-doden. KZ staat voor de Duitse term 'Konzentrationslager', oftewel concentratiekamp.

levensboom

De rekensom op de levensboom, namelijk 1,6 miljoen in en slechts een half miljoen uit, moet de betrekkelijke kilheid uiten van de tragedie. Enkel één op de drie kwam levend terug uit de concentratiekampen. Hoewel de levensboom kleurrijk is heeft hij geen harde kleuren, namelijk zachtblauw, rose, geel en oranje. Dit geheel moet de vreugde en dankbaarheid van de overlevende uitstralen, maar de ernst van het onderwerp niet aantasten. De tulpen verbeelden dat het leven altijd doorgaat. De leeuw is een eerbetoon aan de KZ slachtoffers.

het leven gaat door

Met het monument wil de initiatiefnemer van het monument J. van Putten aangeven dat het leven hoe dan ook doorgaat en er valt dan ook geen uitgesproken heldhaftigheid te bespeuren.

Het monument is onthuld op 10 april 2009 door initiatiefnemer de heer J. van Putten en de burgemeester van Eindhoven Rob van Gijzel.

bron: https://www.4en5mei.nl

Monument voor 1,1 miljoen concentratiekampslachtoffers Eindhoven

015 Monument Operation Oyster

De tekst op het monument luidt:

'Operation Oyster 6-12-1942

ter herinnering
aan de slachtoffers
van het Britse bombardement
"Operation Oyster"
zondag 6 december 1942'.

Op 6 december 2011 werd dit monument door de 'Stichting Bombardement Eindhoven 6 December 1942' onthult. De oester verwijst naar de naam van de operatie. De gebouwen geven aan hoe het er na het bombardement uit zag. Het gat in de bovenste schelp representeert de gaten in het dak van de Philipsfabrieken. In de sokkel van het monument is een koker gemetseld met daarin de namen van 146 Eindhovense, Duitse en Britse slachtoffers.

Ton van der Heijde

Initiatiefnemer Ton van der Heijde (82 jaar in 2011) heeft in februari 2011 handtekeningen verzameld en biedt het burgerinitiatief morgen tijdens de raadsvergadering aan. Daarmee wordt het monument onderwerp op de politieke agenda gezet. Zie studio040 film.

Lees ook http://roblepair.nl/een-nieuwe-operation-oyster-krijgt-gestalte/

Ontwerper: Peter Nagelkerke

Operation Oyster

Het monument ‘Operation Oyster’ in Eindhoven herinnert aan ongeveer 150 burgerslachtoffers van het Britse bombardement op Eindhoven op 6 december 1942; het ‘Sinterklaasbombardement’. Het bombardement werd uitgevoerd bij daglicht en was gericht op de Philipsfabrieken op Strijp S en aan de Emmasingel. In deze fabrieken werden in de oorlog radiobuizen voor de Duitsers vervaardigd. Veel van de bommen van de de Royal Air Force troffen echter andere doelen: winkels, woningen, kerken en het Binnenziekenhuis.

Symboliek

De oester symboliseert de gealieerde missie 'Operation Oyster' waar het bombardement op Eindhoven deel van uit maakte. Het bombardement wordt verbeeld door het gat in de bovenzijde van de oester. De verwoeste gebouwen binnen in de oester stellen de stad Eindhoven na het bombardement voor.

DELA heeft een flink deel van de nog ontbrekende financiering gedekt.
Het monument staat op het plein Lichttoren

016 Reliëf ter herinnering aan
het bombardement van 3 maart 1941

Reliëf op de gevel van het pand Tramstraat 60 te Eindhoven ter herinnering aan het bombardement van 3 maart 1941.

Woning

In het pand Tramstraat 60 woonde in de oorlogsjaren Dr. M.P. (Maximiliaan Petrus) van de Loo (1884-1960), chirurg en vrouwenarts in het Binnenziekenhuis. De woning in de Tramstraat werd op 3 maart 1941 getroffen door een brandbom, evenals de gashouder aan het kanaal. Ter herinnering is bij de herbouw deze gedenksteen aangebracht. In september 1942 start hij weer met een spreekuur op zijn herbouwde huisadres Tramstraat 60.

Gashouder

In maart 1941 werd de 80 meter hoge gashouder, op het terrein van de gasfabriek aan de Nachtegaallaan, door brandbommen getroffen. Lees een aparte pagina hierover van Brandweer Eindhoven

foto Wikipedia

Foto: Alex P. Kok

Reliëf ter herinnering aan het bombardement van 3 maart 1941 Eindhoven

017 Offerkruis op begraafplaats Woensel

Traditiegetrouw worden op 4 mei, bij het Offerkruis op het ereveld van het Gemenebest, alle burgers en militairen herdacht, die in oorlogssituaties en bij vredesoperaties zijn omgekomen sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog. Dit ereveld is gelegen op de gemeentelijke begraafplaats Oude Toren in stadsdeel Woensel van de gemeente Eindhoven.

Oorlogsbegraafplaats

De Oorlogsbegraafplaats van het Gemenebest Eindhoven-Woensel bevat 686 oorlogsslachtoffers waarvan 543 vliegers die in strategische bomaanvallen gedood werden. De resterende 143 soldaten kwamen van twee militaire hospitalen die van oktober 1944 tot het einde van de oorlog in Eindhoven gestationeerd waren. De graven zijn van 570 Britten, 50 Canadezen, 38 Australiërs, 9 Nieuw-Zeelanders, 1 Zuid-Afrikaan, 4 Nederlanders en 14 Polen.

soldatengraven 1940

Naar wij vernemen zullen alle afzonderlijke soldatenkerkhofjes langs de landwegen in de provincie, zoals men die direct na de oorlog overal aantrof, worden opgegraven en naar centrale punten in de groote steden te samen worden gebracht, nadat de identiteit der oorlogsslachtoffers andermaal is vastgesteld. Voor 't rayon Eindhoven is de openbare Algemeene Begraafplaats bij de ouden toren als voorloopig centrale begraafplaats aangewezen. Hier zullen uniforme kleine kruizen en eenvoudige versieringen de soldatengraven dekken en een speciaal gedeelte van de Algem. Begraafplaats zal voor dit doel bestemd blijven.
23 augustus 1940 bericht in Eindhovensche en Meierĳsche courant

Cross of Sacrifice

Op de begraafplaats staat een herdenkingskruis (Cross of Sacrifice) naar ontwerp van Sir Reginald Blomfield. Het is uitgevoerd in natuursteen, en er is een bronzen zwaard op aangebracht.

De Commonwealth War Graves Commission is verantwoordelijk voor dit deel van de begraafplaats.

Eindhoven bevrijd, 18 september 1944 -2019

018 De Bevrijdersboom

De Bevrijdersboom is nu gepland in de voortuin van het Veteranenhuis met daarvoor een plaquette waarin de inwoners van Eindhoven hun dank uitspreken aan alle bevrijders van onze stad. De Bevrijdersboom is onthult in 2019 door de bevrijders Joe Cattini en Armando Marquez

75-jarige herdenking

In 2019 vieren wij de 75-jarige herdenking van onze bevrijding, in onze stad vind je vele herdenkingsplaatsen aan de verschrikkelijke oorlogsperiode.

019 Plaquette in het Stadhuis Eindhoven

'Gevallen
Lex Van Lith
Jos Prinsen
Tom Verhoeven
Piet Bastiaenen'.

In de hoeken van plaquette staat Fides Virtus Pax Constantia
Vier ambtenaren van de gemeente Eindhoven.
die stierven voor de vrijheid van hun land.

Ontwerp: Niel Steenbergen (1911 – 1997)

Lex van Lith

Lex uit Eindhoven was 42 toen hij op 20 mei 1940 stierf op het strand van het Franse Calais. Een Duitse bom raakte het schip waar hij als Nederlandse soldaat op zat. Hij wist het strand nog te bereiken, maar werd daar geraakt door rondvliegende munitie. Hij liet een vrouw en vijf jonge kinderen na. Zijn stoffelijk overschot is later gevonden en begraven in de duinen van Calais.
Werkte sinds 1920 bij gemeente afdeling financiën

Piet Bastianen

Piet was vanaf 1 juni 1945 in dienst van de gemeente Eindhoven, waar hij werkzaam was bij de Juridische Afdeling van Gemeentewerken. Hij is op 23-jarige leeftijd tijdens zijn militaire dienst in december 1948 omgekomen bij een zuiveringsactie op West-Java.

Jos Prinsen

Jos trad in 1931 in dienst van de gemeente Eindhoven, bij de Gemeentebedrijven. Hij is in mei 1940 op 31-jarige leeftijd gesneuveld tijdens de verdediging van Dubbeldam.

Tom Verhoeven

Tom werkte vanaf 1930 bij de gemeente Einhoven, eerst op de secretarie en later bij Sociale Zaken. In september 1939 werd hij gemobiliseerd bij de Koninklijke Luchtmacht. Hij is in mei 1940 gesneuveld bij een bombardement in de buurt van Gilze-Reijen.

020 GEKOOIDE VRIJHEID

GEKOOIDE VRIJHEID
monument voor Amnesty International
ontwerper: Hans van Eerd
Materiaal: brons
Jaar:1987
Plaats: Wilhelminaplein Eindhoven

Amnesty International

Op 12 december 1987 vond de onthulling plaats van dit beeld, waarvoor de gemeente Eindhoven op verzoek van de afdeling Eindhoven van Amnesty International de opdracht gaf. Het thema mensenrechten is in dit kunstwerk op indringende wijze verbeeld. In het beeld, dat circa 4 meter hoog is, staat een vertikaal gerichte vogelachtige vorm centraal, symbool voor het verlangen van elk mens om vrij to zijn en to ontsnappen aan elke vorm van onderdrukking.

sculpture

This sculpture, which was commissioned by the Municipality of Eindhoven at the request of the Eindhoven Division of Amnesty International, was unveiled on 12 December 1987.
The theme of human rights is powerfully portrayed in this work of art. The central figure in the sculpture, which is approximately four metres high, is a vertically directed bird-like shape which symbolises the desire of every human being to be free and to escape from every form of suppression.

Hans van Eerd

Materiaal Brons
406 x 210 x 180 cm
Ontwerp Hans van Eerd [1941- ]
www.hansvaneerd.nl

021 struikelstenen

In Eindhoven zijn 108 Struikelsteen locaties met 274 Struikelstenen

274 Stolpersteine / struikelstenen

Het struikelstenen project Eindhoven is een onderdeel van het Stolpersteine projekt van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig. Hij werd geboren in 1947 in Berlijn. Als kind van de na-oorlogse generatie was hij verbijsterd over wat zich in de periode 1933 – 1945 had voltrokken. En evenzeer was er verbijstering toen hij constateerde dat de samenleving onverstoorbaar doorging met leven alsof die gruwelijke periode niet had bestaan.

10 mei 2009

Op tien mei 2009 plaatste Gunter Demnig in opdracht van de Raad van Bestuur van de GGzE 24 Stolpersteine op het landgoed De Grote Beek. Het waren de eerste ‘struikelstenen’ binnen de gemeentegrenzen. Deze 24 struikelstenen verhalen van het lot van 24 joodse patiënten die hier in de bezettingstijd werden weggevoerd en vermoord. Het is deze gebeurtenis die aanleiding was om de vereniging ‘struikelstenen Eindhoven’ in het leven te roepen. https://struikelehv.nl

022 Monument herinner u de namen

Het Oorlogs- en bevrijdingsmonument op Stadshuisplein is op 4 mei 2013 uitgebreid met een carré van granieten blokken dat rondom het al bestaande bevrijdingsmonument zijn aangebracht. Op dit carré staan alle namen van de in de WO II omgekomen inwoners van Eindhoven.

Gilde

De twee Eindhovense stadgilden, de Ridderlijke Gilde van St. Sebastiaan en de Gilde van St. Catharina hebben als eeuwenoude schut, hun schouders gezet onder dit project. Samen met de Stichting Open Huis Sint Cathrien is speciaal voor dit doel de stichting "Herinner u de Namen" opgericht. Deze gilden vinden het een eer aan dit initiatief te mogen werken.

website

De lijst met namen van de omgekomen werd in druk uitgegeven t.g.v. een tentoonstelling in de Stadskerk Sint Cathrien , Eindhoven, van 18 september – 1 oktober 2005
De lijst met namen zijn ook online te raadplegen op de website:
www.herinnerudenamen.nl

1099 namen

De namen van 1099 stadgenoten, allen slachtoffer van de 2e wereldoorlog, staan gegraveerd in graniet.

De lijst met namen ook te raadplegen op: http://web.archive.org/
De stichting18september.nl heeft de namenlijst onder hun hoede genomen.

023 Gedachtenisplaquette
Bevrijding Eindhoven

Petruskerk, Kloosterdreef 31, Eindhoven
onthuld op 22 september 2019

Bisschop en burgemeester

Eucharistieviering 75 jaar bevrijding Eindhoven. Het was een gedenkwaardige dag, zondag 22 september 2019. Een mooie eucharistieviering, voorgegaan door bisschop Gerard de Korte en pastoor Johan Goris.

Bevrijdingsplaquette

Gedachtenisplaquette is op 22-8-2019 onthuld van door de Brabantse bisschop en burgemeester J.A. Jorritsma. Gevierd met een RK mis ter gelegenheid van het 75-jarig jubileum van de bevrijding van Eindhoven.

Bevrijding Eindhoven

Ter herinnering aan de 75ste verjaardag van de bevrijding van Eindhoven op 18 september 1944.
Sept. 2019 was er ook een tentoonstelling over de bevrijding van Eindhoven in de kerk te zien.

001 Lichtjesdag Lichtjesroute 1945 - heden

Viering van de bevrijding van Eindhoven door de geallieerden op 18 september 1944.
Het verhaal op de website http://www.lichtjesroute.org dat "De soldaten werden door de Eindhovenaren verwelkomd met lampen achter de ramen" is onzin. De bevrijding van Eindhoven was overdag en de mensen gingen naar buiten en hingen vlaggen uit.
In de VVV folder van 01-03-1947 staat: "De wijze waarop door de Philips' industrie is medegewerkt om de „Lichtjesdag" te helpen vorm géven en waarop door deze N.V. de originele fakkel-estafette met het licht uit Bayeux naar Eindhoven werd mogelijk gemaakt, verdient behalve bijzonderen lof ook onze warmen dank". En natuurlijk was iedereen blij dat ze bevrijd waren.

Lichtjesdag

De Lichtjesroute is begonnen als Lichtjesdag bij de eerste herdenking van de bevrijding. Daarbij werd een Feestverlichtingscomité opgericht met daarin vertegenwoordigers van Philips, het Electriciteitsbedrijf, de VVV, de Installateursvereniging en de vele Buurtverenigingen.
Huisvaders werden opgeroepen de woning te versieren, zodat de straten een feestelijke aanblik zouden bieden. Hieraan werd massaal gevolg gegeven. Niet alleen de geallieerde route was versierd, maar de hele stad.

Lichtjesroute

In 1947 richtte men de Stichting Bevrijdingsherdenking Eindhoven op die in het vervolg alle bevrijdingsactiviteiten zou regelen.
Mensen kwamen spontaan de straat op om de bevrijding te vieren. In diverse buurten werden complete feestavonden georganiseerd, zoals op het Meidoornplein, de Kempensebaan en de Tongelresestraat bij de "Club van Elf".

Boeken Lichtjesroute

Kijk 's aan! lichtjesroute Eindhoven
Anneke van Alphen, Dorothée Foole
uitgave 1997. 111 pagina's,

Lichtjesroute 25 : jubileumboek ter gelegenheid van het vijfentwintig jarig bestaan van de Lichtjesroute
Auteurs: Hubertine van den Biggelaar, Wim Maas en Wilco Gieling
2009, 112 pagina's.
ISBN 978-90-70295-33-2

002 Fakkeltocht van Bayeux naar Eindhoven

Sinds 1946 is er een jaarlijkse herdenking van de bevrijding tussen de eerste Franse stad die bevrijd is Bayeux en de eerste Nederlandse stad Eindhoven.
De eerste jaren heeft men de bevrijding „lichtjesdag" genoemd.
Eindhoven heeft een nauwe band met Bayeux, er is een Bayeuxlaan in Eindhoven maar er is geen stedenband of jumelages waar in 2008 sprake van was.

Eerste „lichtjesdag"

Twee jaar geleden beleefde Zuid Nederland grote momenten Van Bayeux uit trok het tweede Britse leger op en baande zich een weg door Frankrijk en België naar Nederland om het van het juk der Duitsers te bevrijden Eindhoven viert op 18 September de bevrijdingsfeesten. De lichtstad heeft deze dag voor de toekomst „lichtjesdag" genoemd.

Parool 10-09-1946
2019: https://freedomride.nl/sinds-1946/

Bayeux - Eindhoven

Het bevrijdende licht zal op 18 September per toorts langs den weg, die het tweede Britse leger gevolgd heeft, van Bayeux naar Eindhoven worden gebracht Daar toe gaan Zondags te voren drie wielrenners F. van den Broek, P Ekelmans en J Liebregt en vijf amateurs naar de Normandische kust. Maandag 16 September 1946 om 2 uur 's middags, zal de burgemeester van Bayeux de eerste fakkel op het strand ontsteken, waarna het wielerpeloton op weg naar Nederland gaat.

650 km

De eerste dag zal met de fakkel 100 km, de tweede dag 400 km zijn afgelegd. Op den derde dag wordt naar Leopoldsburg gereden, waar de eerste loper van de verschillende Eindhovensche atletiekverengingen gereed staat om de fakkel over te nemen. Burgemeester Kolfschoten zal met de overgebrachte fakkel een lichtzuil ontsteken, sirenes zullen loeien, vuurpijlen de lucht in gaan en de feestverlichting zal aanflitsen.

Bronnen

https://www.tracesofwar.nl
https://www.4en5mei.nl
https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_oorlogsmonumenten_in_Eindhoven

boek

Monumenten die tot denken en herdenken stemmen. 1944-1994: Eindhoven - 50 jaar bevrijd. Vrede, vrijheid, dankbaarheid. (Gemeente Eindhoven, 1994);

YouTube

Diverse filmpjes op YouTube over de bevrijding en monumenten van Eindhoven.