Verzet in Belgie
tijdens WOII


Wie was actief in het verzet in Belgie tijdens de Tweede Wereldoorlog?


 In een nieuwe Belgische databank kan je het opzoeken wie betrokken waren bij verzetsdaden tijdens de Tweede Wereldoorlog. De databank is het werk van CegeSoma, het studiecentrum voor oorlog binnen het Rijksarchief.

Zoek op: https://resistanceinbelgium.be of https://data.arch.be/?lang=nl

Het Belgisch verzet van de Tweede Wereldoorlog wordt in kaart gebracht.

De databank resistanceinbelgium.be bevat informatie over meer dan 42.000 personen over wie de Staatsveiligheid een dossier heeft aangelegd in verband met de Inlichtings- en Actiediensten. De databank is gestart met het openbaar maken van de dossiers van alle personen over wie de Staatsveiligheid een dossier had aangelegd. In de toekomst zal de databank verder worden uitgebreid met gegevens over personen die actief waren in de sluikpers, het gewapend verzet en het burgerlijk verzet. Uiteindelijk zal de databank informatie bevatten over meer dan 200.000 personen, gebaseerd op meer dan 350.000 individuele dossiers.

In Nederland is er geen algemene website over mensen in het verzet, terwijl deze gegevens wel in het archief van Stichting Samenwerkend Verzet 1940-1945 (SSV) opgericht door de Nationale Federatieve Raad van het Voormalig Verzet Nederland (NFR/VVN), de Nederlandse Vereniging van Ex-Politieke gevangenen (Expogé) en de Nederlandse Vereniging van Pilotenhelpers uit de Tweede Wereldoorlog 'The Escape'. Hiernaast is er de Stichting 1940-1945.
Wel zijn alle Engelandvaarders zijn online te raadplegen, ook pilotenhelpers zijn terug te vinden in een prive website.

Per 1-1-2025 geeft de website: oorlogvoorderechter.nl dossiers van personen die verdacht werden van collaboratie met de Duitse bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Bron affiche CegeSom

Verzet in België en Vlaanderen

Het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog is moeilijk precies in kaart te brengen. Het aantal officieel erkende verzetsmensen is natuurlijk wel bekend: tussen de 140.500 en 141.000 mensen worden erkend als gewapend weerstander, 40.281 mensen worden als politiek gevangene erkend, 18.716 mensen worden erkend als inlichtings- en actieagent, 12.157 mensen worden erkend als weerstander door de sluikpers en 10.039 mensen als burgerlijk weerstander. Maar omdat niet alle erkende verzetsmensen ook echt reëel verzet pleegden, terwijl aan de andere kant echte verzetsmensen niet altijd een erkenning aanvroegen of kregen, blijft het onmogelijk om een precies aantal te bepalen. Sommige actieve verzetsmensen dienden geen erkenningsaanvraag in, het verzetsengagement van vrouwen was groter dan de officiële erkenningen doen geloven, de groep omgekomen verzetsmensen is ondervertegenwoordigd in de officiële erkenningscijfers en communisten kregen soms af te rekenen met strengere evaluaties van hun erkenningsaanvraag. Het reële aantal verzetsmensen in België moet liggen tussen de 100.000 en 150.000 mensen. Zij vertegenwoordigen een zeer diverse groep Belgen met een groot overwicht van Franstaligen. Het gaat in hoofdzaak om mannen tussen 20 en 40 jaar; vrouwen maken er ongeveer 20% van uit. De middenklasse is oververtegenwoordigd en landbouwers zijn ondervertegenwoordigd.
Bron: https://encyclopedievlaamsebeweging.be/nl/verzet

Door de Duitse politiediensten opgestelde kaart van sabotageacties in België en Noord-Frankrijk voor de periode van 1 tot 10 december 1943. Er is een duidelijk overwicht van acties in Brussel en Wallonië. (CegeSoma/Rijksarchief) Duitse sabotagekarte  

Bron en aantal links:

Rijksarchief Belgie: https://www.cegesoma.be/nl
WOII in Belgie: https://www.cegesoma.be/nl/themas/wereldoorlog-ii
Resistance in Belgium https://data.arch.be/?lang=nl
artikel over Resistance in Belgium https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2024/10/21/databank-verzet-in-vlaanderen/

Franstalig Resistance in Belgium https://www.belgiumwwii.be/


Vlaams verzet https://encyclopedievlaamsebeweging.be/nl/verzet
Antwerps verzet https://www.antwerpenherdenkt.be/oorlogsthemas/verzet-collaboratie