World War II Resistance and Collaboration in the Netherlands
door Michel Wenting en Klaas Castelein
Door twee Nederlandse (amateur)historici: Klaas Castelein is historicus en mensenrechtendeskundige en Michel Wenting is jurist, is een boek verschenen over WOII. Ze kennen elkaar van hun werkomgeving en hebben beiden belangstelling voor geschiedenis. Zij schreven een Engelstalig boek over het Nederlandse verzet en de Nederlandse collaboratie met de Duitse bezetter. In Engeland bestaat een historische reeks, van uitgeverij Osprey Publishing, over verzet in Europa. Het Nederlandse verhaal ontbrak. De Nederlandse bijdragen moest wel passen in het concept van de uitgever: 64 pagina's, veel unieke foto's en door Mark Stacey prachtig geïllustreerd. Hierdoor is de inhoud van het boek beperkt tot het gewapende verzet. Het voegt wel een stukje geschiedenis toe aan de beschrijving van de Tweede Wereldoorlog. De reeks opent de weg naar het Europese verzet in de WOII.
boekomslag / cover The Dutch Resistance 1940–45
Beschrijft en illustreert het volledige scala van Nederlandse verzetsgroepen die tijdens de bezetting gewapend actief waren.
Ook wordt ingegaan op het succes van de Duitse contraspionage die in Nederland gedropte agenten gevangen nam.
Vanaf het voorjaar van 1943 werden drie Nederlandse verzetsorganisaties actiever: de Ordedienst (OD), de Verzetsraad (RVV) en de Landelijke knokploegen (LKP).
Als reactie daarop intensiveerden de Duitsers hun strijd tegen het verzet met o.a. de gevreesde Landwacht.
In september 1944 fuseerden de OD, RVV en LKP tot de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten (NBS). De benaming NBS werd al snel omgezet in Binnenlandse Strijdkrachten (BS) omdat deze te veel leek op de collaborerende NSB-beweging. De geallieerde troepen bevrijdden de zuidelijke provincies. De BS-troepen in het zuiden werden Stoottroepen, die geüniformeerd en bewapend werden door zowel het Britse als het Amerikaanse leger.
Het boek is geïllustreerd met unieke foto's en nieuwe kleurenplaten. Het beschrijft een wat minder bekende strijd in de Tweede Wereldoorlog.
In een interview met de Gelderlander 8 mei 2022 [een premium artikel voor abonnees ] zegt Michel Wenting: ,,De serie is krijgskundig van aard en daarom is ons boekje dat ook. We beschrijven precies welke groepen zich gewapenderhand tegen de Duitsers verzet hebben, hoe ze georganiseerd en gewapend waren en welke uniformen en armbanden ze na de bevrijding zijn gaan dragen. Datzelfde hebben we gedaan over groeperingen als de Landwacht, die met de Duitsers gecollaboreerd hebben.”
Genuanceerd beeld van het verzet
De bekendste groep die in het boekje naar voren komt is de BS, de Binnenlandse Strijdkrachten. Aanvankelijk werden die gezien als helden, later kregen ze vaak het verwijt voor veel zinloos geweld te hebben gezorgd. Michel Wenting en Castelein schetsen een genuanceerd beeld. ,,In delen van het land hebben ze serieus meegewerkt aan de bevrijding, elders lieten ze hun rancune de vrije loop en hebben ze zich naar hartenlust gewroken op Duitsers en meelopers.”
In het boek komt ook kort de P.A.N. aan de orde en deze website heeft de auteurs ook geholpen met foto's, informatie over Eindhovens verzet en achtergrond materiaal. Deze informatie is ruim aanwezig op deze site. De in Eindhoven overleden verzetsman Theo van den Bogaard staat centraal op de geïllustreerde cover.
Bij de diverse online bronnen beantwoorden zij, de auteurs, de vragen over de totstandkoming van het boek en waarom diverse onderwerpen wel of niet zijn beschreven. Opvallend is dat iedere stad weer zijn eigen stukje geschiedenis ontdekt.
[zie diverse links onderaan]
© Illustratie overgenomen met toestemming auteurs en gecombineerd met foto 18 september 1944. Even hierna zal Theo getroffen worden in een vuurgevecht met Duitse troepen. Illustrator: Mark Stacey
De verzetsman op de cover is grotendeels gebaseerd op een foto van Theo van den Bogaard, een 23-jarige elektrotechnisch ingenieur geboren in de buurt van 's-Hertogenbosch. Deze verzetsstrijder, al een KP-veteraan, sneuvelde uiteindelijk op 18 september 1944 tijdens de verdediging van de telefooncentrale van Eindhoven. De PAN strijders verdedigden deze belangrijke centrale omdat terugtrekkende Duitsers alles vernietigden.
Theo van den Bogaard draagt geheel burgerkleding afgezien van zijn 'PAN/Oranje' armband. De PAN-leden van het eerste uur droegen allemaal een overall en armband. Theo kwam vanuit Den Bosch meehelpen en ervaring opdoen, maar er was een te kort aan wapens en overalls op bevrijdingsdag.
Zijn belangrijkste wapen, op de tekening, is een 6.5 mm Hembrug (Nederlands gemaakte Mannlicher) M95 karabijn. Deze kortere versie van het M95-geweer, oorspronkelijk besteld voor de politie, werd later ook in het leger uitgegeven aan cavalerie, artillerie, ingenieurs en verbindingsofficieren, en een aantal van hen vond hun weg naar het verzet. Op de foto is Theo bewapend met een pistool en drie Duitse M24 steelhandgranaten.
Uitgebreid verhaal over Theo van den Bogaard in PDF:
www.eindhoven4044.nl/4/TheovandenBogaard.pdf
of lees onderaan https://www.eindhoven4044.nl/3/PAN17.html waar meer gesneuvelde P.A.N. leden besproken worden.
Taal Engels
april 2022
64 pagina's
ISBN / EAN 9781472848024 ( Paperback) £13.99
eBook (ePub) 9781472848000 £11.19
eBook (PDF) 9781472847997 £11.19
Verkrijgbaar bij de uitgever: https://ospreypublishing.com/the-dutch-resistance-1940-45
Online versie Google books 10,40 € https://play.google.com/store/search?c=books&q=The+Dutch+Resistance+1940%E2%80%9345
Diverse uitgevers, zie https://www.google.com/search?q=isbn+9781472848024
Meer achtergrond over dit boek:
Kennis over Nederlands verzet toegankelijk voor het buitenland met Engels boek | Regiobode [volledig online te lezen]
Lokale schrijvers publiceren boek over het Nederlandse verzet - ArnimmaNieuws [volledig online te lezen]
Bevrijding Veenendaal in nieuw boek: Iconische foto toont ‘ugly side of Liberation’ | Al het nieuws uit Veenendaal [volledig online te lezen]
https://www.tracesofwar.nl/news/11373/Met-bagatelliserende-opmerkingen-komen-we-niet-tot-een-beter-begrip-van-het-verzet.htm [volledig online te lezen]
https://www.gelderlander.nl/doesburg/boeken-over-het-nederlandse-verzet-zijn-er-genoeg-maar-klaas-en-michel-maakten-er-een-in-het-engels~a5849dc1/ [Premium artikel]
FASCISM IN THE PRE-WAR NETHERLANDS
Nationaal-Socialistische Beweging (NSB, National Socialist Movement)
Nationale Jeugdstorm (NJS, National Youth Force)
Nationaal-Socialistische
Nederlandse Arbeiderspartij (NSNAP, National Socialist Netherlands Workers' Party)
Zwart Front (ZF, Black Front) and Nationaal Front (NF, National Front)
Grauwe Vendels (GV, Grey Banners)
THE MILITARY OCCUPATION, 1940-45
THE SECURITY APPARATUS
General Commission for Security
Local security forces: Nazification of the Dutch police
Wachtmannen (Watchmen)
Kontroll-Kommando (KK, Control Guard)
Nederlandse Landwacht (LW, Home Guard)
Landstorm Nederland (LSN, Territorial Defence Force)
GROWTH OF THE RESISTANCE, 1940-44
Continuing the fight from Great Britain
The ‘England Game'
Emergence of the first resistance movements: Communistische Partij Nederland (CPN, Netherlands
Communist Party)
Geuzen (‘Beggars')
Ordedienst (OD, Order Service)
CS-6
Raad van Verzet (RVV, Resistance Council)
Three women RVV fighters
Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers (LO, National Organizationfor Help to People in Hiding)
The decisive general strike, April-May 1943
Landelijke Knokploegen (LKP, National Assault Teams)
Prison raids
OPEN WARFARE, FROM SEPTEMBER 1944
ALLIED LIBERATION OPERATIONS, 1944-45
P.A.N De Partisanen Actie Nederland (Partizanen)