Verzetsgroep Gust & Ko

W. Evers schrijft: "Groep Gust was klein maar een veilige groep, die actief was in hulp aan piloten, aan joodse Nederlanders, en trad meestal individueel op". Het gebrek aan wapens en springstoffen, was een grote belemmering. Wat soms tot niet verantwoorde daden leiden. Deze groep bestond later geheel uit ondergedoken militaire, en mensen die de arbeidsinzet ontliepen.

De oorsprong van de verzet in Woensel was begin 1942 onder leiding van A.J.A. Evers, groepsleider sectie Woensel met een groep van negen personen. Deze groep ging begin 1944 samen met andere groepen (Ko en P.A.N.) en vormde zo een grote formatie. 

W.J. Evers schrijft aan het Eindhovens dagblad: "Een onderdeel van de verslaggeving betrof het kaalknippen van vrouwen."  Vier maanden voor de bevrijding kwam van de groepsleider (P.A.N leiding) het bevel hier niet aan mee te doen, dus een duidelijk verbod! Dit verbod was echter overbodig, daar niemand aan deze minderwaardige handeling dacht.

Een tweede punt in de verslaggeving was het toevoegen van jongeren bij deze groepen zonder discipline. Verschillenden van deze jongens waren meer gemotiveerd en kunnen beter omgaan met wapens dan de militairen. Wat de verslaggever niet schrijft is dat de sectie Woensel een arsenaal en wapens, munitie en granaten opruimden, ter bescherming van de bevolking.

Een andere taak van de groepen was de bewaking van de 'foute" Nederlanders in de Don Boscoschool, de hoogspanning centrales van de PNEM en van de luchtfoto afdeling van de RAF aan de Dommelhoefstraat.  Natuurlijk zijn er fouten gemaakt, waar niet, zelfs bij de hoogste legerleiding. Er waren dagen nodig om de enorme chaos die elke keer weer ontstond enigszins op te ruimen en zaken op orde te brengen. De leider van de sectie Woensel kreeg voor zichzelf en zijn groep oorkondes van Koning George V. generaal Eisenhower, generaal Montgomery en -luchtmaarschalk Tedder. Later ontving hij ook nog het Verzetskruis uit handen van Prins Bernhard op Paleis Soestdijk. Alle mensen uit deze verzetsgroepen deden dit voor hun volk met gevaar voor eigen leven. Zij voelden dit als hun. plicht en stonden niet stil bij de eventuele consequenties, daar was geen tijd voor. Ondergetekende was een onderdeel van deze groep en is trots dat hij dit heeft mogen doen. getekend W.J. EVERS

De groep Gust, trad meer individueel op. 

Guust Evers vertelt daarover in Midden Brabant krant, 26 oktober 1984: "Slechts een sabotagedaad hebben zij gedaan. Er moest een trein worden opgeblazen bij Best. Dat lukte. Maar na drie kwartier was de zaak weer opgebouwd. De gevolgen waren erger. De Duitsers bonden aan elke paal die er maar te vinden was, een oude vrouw. Zij lieten ze staan totdat ze er bij neervielen".
Vanaf dat moment ging Guust alleen op pad. Van zijn hobby had hij een deugd gemaakt. Zijn handboog had hij zo gemaakt, dat hij hem onder zijn jas kon verstoppen en ook nog een koker met pijlen, die met lijnolie waren ingesmeerd. Aan de punt van de pijl maakte hij een luciferdoosje vast en aan het andere eind een kurk. Daarmee bestookte Guust de treinen met munitie. ”De wagons, die met munitie waren gevuld, reden niet met geheel gesloten deuren. Dan zou het te warm worden en de munitie zou ontploffen.” Daarvan maakte Guust gretig gebruik. Als er een trein naderde, schoot hij een pijl in de wagon. De lucifers begonnen te branden en door de lijnolie bleef het vuurtje lang genoeg branden om de munitie te laten ontploffen. Met tien pijlen ging het volgens Guust zeker acht keer goed.. Treinen hadden voor Guust een extra aantrekkingskracht. Hij kende de zwakke punten. Via oliepotten werden de assen gesmeerd. Door die potten onklaar te maken, zodat er geen olie meer naar de assen werd gedrukt, liepen de assen gloeiend heet en daardoor vast. Ook auto's moesten het bij Guust ontgelden. Hierbij maakte hij dankbaar gebruik van zijn oude kennissen bij Philips. Van hen kreeg hij slijppoeder. Dergelijk poeder in de benzinetank maakte de motoren van de Duitse auto's na ongeveer 500 km totaal onbruikbaar. Op die manier heeft hij enkele militaire colonnes onklaar gemaakt.
In zijn tijd bij de KP (Knokploeg) heeft hij ook herhaaldelijk oog in oog met de dood gestaan. Zo erg zelfs, dat hij op zeker moment met een wel gemikt schot voorkwam, dat zijn commandant ritmeester Schade en hij zelf zouden worden geliquideerd. Dat speelde zich af op een dijk bij Everdingen. Deze Schade zou hij nog wel eens willen ontmoeten. Bij de uitreiking van het herdenkingskruis heeft hij met Prins Bernhard over hem gesproken. Het bleek een zeer goede kennis van hem te zijn geworden. Na de oorlog kwam Guust bij de toen opgerichte Aan- en Afvoertroepen. Als konvooi-commandant heeft hij bijna een half miljoen voedsel vanuit Frankrijk naar Nederland gebracht. Dat duurde tot 17 november 1947.

Bij de groep Ko stond het optreden in groepsverband centraal. Naargelang het einde van de Duitse bezetting naderde, werd deze groep Ko steeds roekelozer. Het saboteren van de Duitse verbindingslijnen, 's nachts beschieten van wagens met Duitse militairen, enz. 

De groep Gust met aanvulling van groep Ko, die tijdens de bevrijding van Eindhoven, Son en Best alle mogelijke hulp verleende, aan onze 101ste Airborne Divisie, o.a. het het bewaken (mede) van krijgsgevangenen. Later heeft deze groep naast de Schotse Hoogland divisie, bij de Bata-fabrieken e.o te Best, voortdurend onder Duits mortiervuur gelegen. Na de bevrijding zijn veel mannen bij de stoottroepen en Blauwe Jagers gegaan.

Een aanvulling van Barry Wonder: Van een kleindochter van de familie Evers heb ik begrepen dat er onder andere piloten werden verborgen in de kelder onder het huis van opa en oma (Jan en Collette) Evers (de ouders van Guust, Wim en Gerda), wonende op Woenselsestraat 464. Wat er zich in en rondom het huis afspeelde tijdens de bevrijding staat beschreven in de brieven van zoon Wim en heb ik uitgewerkt in mijn boek "Bevrijding  Woensel Ooggetuigen vertellen’". Net op tijd konden zij de verzetsspullen verbergen toen de Duitsers op 17 september 1944 op de voordeur sloegen om het huis te vorderen en het 88 mm-kanon ervoor in stelling te brengen.