Een van de filmblikken met tekst bezetting & bevrijding 1944
Stadhuis Eindhoven Ben Postema?
IIn 2019 nam Katinka Hermans, een dochter van Jacques Hermans, een van de leiders van de P.A.N. (Partizanen Actie Nederland) contact op met www.eindhoven4044.nl Zij heeft het papieren verzetsarchief van haar vader bewaard. Dit archief is bijna volledig digitaal overgezet op deze site. Het volledige archief is in 2020 officieel door Katinka overgedragen aan het BHIC in Den Bosch en daar ook volledig openbaar raadpleegbaar.
Naast foto's en documenten waren er ook drie filmblikken, met een onbekende inhoud. Deze zijn door het BHIC gedigitaliseerd en zullen, mits de rechten het toelaten, worden ze binnenkort openbaar. In 2024 is Eindhoven 80 jaar bevrijd.
We hebben alvast een inhoudelijke transcriptie van de drie films gemaakt. Het gaat om:
film [zie hier de film] van Hugo Teune van 15.28 minuten [ beschrijving ]
film [zie hier de film] van Ben Postema van 12.43 minuten [ beschrijving ]
film van Peter Reijnders van 6.34 minuten [ beschrijving ]
Hieronder alvast een overzicht van 25 bevrijdingsfilms die online te bekijken zijn op de diverse platforms, zoals YouTube, Beeld en geluid enz.
Aanvullingen? neem contact op!
Een volledig overzicht van de 55 films over de bezetting en bevrijding van Eindhoven, zijn verzameld in een PDF document, samengesteld door Han Nieman, totaal 39 pagina's. [klik hier voor dit PDF]
Noord-Brabantse 1944-1945 films [ PDF ]
Bevrijding Eindhoven 1944 Stratumsedijk Tijd: 10.01 minuten.
Deze opnames zijn gemaakt op 8mm film op18 september 1944.
Helaas was origineel filmmateriaal beschadigd maar toch vrij uniek.
Het materiaal is beschikbaar gesteld door Dhr. Kan uit Eindhoven.
Onlangs aug. 2023 online gekomen
Dit zijn exclusieve WWII-beelden tonen de moeilijkheden waarmee de burgers van de Nederlandse stad Eindhoven te maken hadden voorafgaand aan hun bevrijding op 18 september 1944.
Deze film is samengesteld door de heer Phocas Kroon, een lokale Eindhovense filmmaker. De heer Kroon heeft toestemming gegeven voor het beschikbaar stellen van deze film op het youtube kanaal van International School Eindhoven (ISE). De ISE-campus was vroeger de militaire kazerne die in de eerste minuten van de film te zien is.
De beelden zijn gemaakt, in de oorlogsjaren door Th. A. Willems, directeur van magazijn “De Olifant” aan de Vrijstraat.
Tijd: 8.12 minuten.
Titel: Bevrijding Eindhoven. 18-9-1944 Tijd: 6.00 minuten.
263. Bevrijding van Eindhoven 1 Stichting Eindhoven in Beeld
Geen geluid.
Olifant (winkel Markt 38, Eindhoven)
Titel: Bevrijding Eindhoven. 18-9-1944
Motor met zijspan
Duitse borden meenemen
Twee para’s
Para gaat liggen, eet iets
Document drijft weg
Kindje holt op stoep
Twee vrouwen en een man met bord: "Voor joden verboden"
NSB-ers opgepakt
P.A.N-man op fiets en een lopend
Mensen zwaaien naar tanks; tanks rijden voorbij
Iemand (Eddy Verkaik ?) loopt met P.A.N-mannen
Kindje
De Olifant (de winkel), heeft de vlag uithangen
Vlaggen
Autootje met P.A.N-mannen
Auto met cilinders op dak
Auto met P.A.N-mannen
Motoren, vrachtauto’s op een weg door de bossen (Aalsterweg ? )
Soldaten begroet door burgers
Colonne
Jeep met opschrift Canada
Soldaten koken
Vliegtuigen
Tekst: Einde
Eind
Titel: Bevrijding Eindhoven. 18-9-1944 Tijd: 7.12 minuten.
263. Bevrijding van Eindhoven 1 Stichting Eindhoven in Beeld
muziek onder de film
Winkel de Olifant
Titel: Bevrijding Eindhoven. 18-9-1944 Deel 2
Motor met zijspan
Vliegtuigen
Soldaat met kind
Soldaten bivakkeren bij villa in de bossen en de bewoners
Vlaggenmast wordt opgezet
Vrouw met kind, man en kind
Paar voertuigen
Soldaat scheert zich
Soldaat wast hond
Pannen op vuurtje
Vendelzwaaiers en fanfare op voetbalveld; veel publiek
Vendelzwaaier op paard
Tekst: Einde
Muziek afgelopen (Vera Lynn)
Eindhoven 1940-1945 deel 1 filmtijd Tijd: 6.10 minuten.
Titel: Eindhoven 1940-1945, bezetting en bevrijding
Catharina kerk, overweg Woensel, stoomtrein, 1934 100.000 inwoners, crisis, Hitler, bezetting Oostenrijk, Polen, 10 mei 1940 inval, Duitse parachutisten, weekjournaal, 12 mei Duitsers in Eindhoven, bombardement Rotterdam, verjaardag Philips, SS, Philips sportpark.
Film in opdracht van Stichting 18 September festival. Muziek Ed van Ottendijk. Stem Eef Brouwers. Productie Frans Kortie. Samenstelling en montage Rob Smit.
Eindhoven 1940-1945, deel 2, zwaar getroffen Tijd: 6.22 minuten.
Commentaar stem. Distributie, boeren, gasgeneratoren, volle tram, fiets, houten banden, Philips, Philiprak, bombardement op Philips fabrieken 6-12-1942 (Britse film), witte stoeprand, verduistering, avondklok, van de 500 Eindhovense joden, de helft afgevoerd naar concentratiekampen.
Eindhoven 1940-1945 deel 3, bevrijd Tijd: 7.54 minuten.
Met een commentaar stem. Invasie, 24-8 Parijs bevrijd, 3-9 Brussel, Dolle Dinsdag,
munitiemagazijnen Welschap opgeblazen, Market Garden, Amerikanen 101e Airborndivisie Son, dakota’s, gliders, 18-9 Eindhoven bereikt.
Intocht, paratroopers wachten op Britten, komen in de avond, waren 17-9 tot Valkenswaard gekomen, tegenstand op Luikerweg en weg Valkenswaard-Aalst en kanonnen Tongelreep bij Aalst.
Eindhoven 1940-1945 deel 4, vreugde en verdriet Tijd: 6.02 minuten.
Commentaarstem. P.A.N. wordt genoemd en in beeld. Feest op markt, opmars geallieerden, bombardement Eindhoven, 23/9 Bernard op bezoek, Nijmegen 19/9, Arnhem brug te ver, hongerwinter, voedselschaarste Ehv, 19-3-1945 bezoek Wilhelmina, bevrijding NL.
Eindhoven 18 september 1944 Tijd: 3.43 minuten.
Militaire voertuigen door Stratumseind, Rechtestraat, slijterij open, geitenkar, oproep plakaat.
Stichting 18 september; film Pathé
Jan Seulijn maakte met een Duitse camera in september 1944 unieke filmbeelden van de bevrijding in Eindhoven. De beelden zijn sinds kort in het bezit van het Regionaal Historisch Centrum en ook te zien op edtv.
Tijd: 1.25 minuten. Verzet: op 1:25 minuten
Sinterklaasbombardement. RAF Raid Holland In Daylight deel 1
Bombardement Philips fabrieken 6-12-1942
Tijd: 6.53 minuten.
Sinterklaasbombardement. RAF Raid Holland In Daylight (1942) deel 2
Bombardement Philips fabrieken 6-12-1942
Tijd: 3.22 minuten
Sinterklaasbombardement. RAF Raid Holland In Daylight (1942) deel 3
Bombardement Philips fabrieken 6-12-1942
RAF Bomber Command's famous Eindhoven raid
Tijd: 4.04 minuten.
16 december 1944: V1-bom treft Eindhoven
Tijd: 1.57 minuten.
Een V-1 viel voortijdig stil en stortte neer in Woensel, op de Kruisstraat ter hoogte van de Gildelaan. Er waren zestien doden en ruim zestig gewonden, waaronder een aantal zeer zwaar gewonden. Vijftien huizen waren compleet verwoest en vele andere woningen in de omgeving hadden schade aan dak en ramen. 16 december 1944, een inktzwarte zaterdag voor Woensel. Overzicht slachtoffers:
https://stichting18september.nl/16-december-1944-v1-op-woensel
Sinterklaasbombardement, ooggetuigen verslag
Kees en Ans Rijken waren 9 en 14 toen de bommen vielen op Eindhoven. Ze woonden niet midden in het getroffen gebied, maar na de oorlog deed Kees wel diepgravend onderzoek naar het bombardement. Tekst: https://www.ed.nl/eindhoven/sinterklaasbombardement-nog-lang-niet-vergeten~a279c1d4/
Tijd: 3.39 minuten.
Film van Toon Rooijmans over de bevrijding van Eindhoven op 18 september 1944. Mijn opa, T. Rooijmans, maakte meerdere films
Tijd: 9.37 minuten.
RvD archief 2-1161, Filmpost van Ben Postema presenteert: "Bevrijding"
Eindhoven, september 1944
Deze video staat op facebook, 11:43
film:
De Duitsers blazen het vliegveld op.
Tactische terugtocht.
De voedselvoorziening loopt vast…
Men helpt zichzelf!
17 September 1944: luchtlandingen !
"Sprengkommando" bewerken het station.
18 September: Amerikaanse parachutisten trekken Eindhoven binnen.
Eindhoven is vrij !!!
Oude bekende uniformen duiken op !
….Ondergrondse werkers ook!
P.A.N. in beeld : 4:11, 4:19, 4:41, 4:42, 5:00, 7:28 minuten
En de N.S.B.ers worden onder hoon opgebracht.
(brandweerauto)
’s Avonds komen de Engelse tanks.
19 September: Eindhoven viert feest !
Voor hen is de oorlog afgelopen….
Nog steeds N.S.B.ers….
Zij gingen met de Moffen uit….
De reparatie van het vliegveld begint onmiddellijk.
Avondrust in het Engelse kamp.
Maar de Moffen vergaten Eindhoven niet !
Vliegtuigen kwamen….
170 doden werden op 23 september begraven.
Maar de strijd gaat voort…
Tot het Nazidom zal zijn uitgeroeid !
Filmpost Einde
Film geeft een beeld van de oorlogsjaren 1940-1945 in Nederland, film met geluid duurt 44.36 en is op TV door NPO 2 uitgezonden op 6 december 2019.
Film bekijken:
https://www.anderetijden.nl/aflevering/465/Andere-Tijden-Special-WOII-in-amateurfilm
Bombardement Eindhoven 6 dec. 1942 op 19.14 tot 20.42 minuten men leest voor het dagboek F. Fast (volledig op deze site)
Bevrijding en bombardement 19 sept. '44 van EHV 31.39 t/m 32.44 min. P.A.N. man met helm en geweer op: 31:56 minuten. Beelden zijn van amateurfilmer uit Eindhoven, Ben Postema.
Ook de NOS heeft een filmbeeld van het bombardement op 19 sept 1944. Tijd: 1.03 minuten.
https://nos.nl/75jaarbevrijding/bericht/2302364-eindhoven-gebombardeerd-een-dag-na-bevrijding
Valkenswaard 17 september 1944 Tijd: 6.37 minuten.
Twee P.A.N. leden: 6:20 t/m 6:29 minuten
BBC radio reportage Chester Wilmots, Luikerweg Valkenswaard met foto's
Tijd: 3.44 minuten.
“Het hele dorp stond vol. De Tommies waren er!” Joke Peels-Mollen vertelt in 2014 over haar herinneringen hoe Valkenswaard is bevrijd door de geallieerden. Dat is inmiddels 70 jaar geleden. In heel Brabant wordt dit herdacht en gevierd.
Tijd: 3.58 minuten.
Historic Footage of Tanks Crossing Joe's Bridge
bevrijding van Valkenswaard
Tijd: 2.11 minuten.
Op 19 september 1944 rijden Engelse tanks Zeelst binnen: Zeelst is bevrijd! Op de filmbeelden van die intocht is echter geen enthousiast onthaal te zien. Iedereen in Zeelst is nog helemaal in rouw vanwege de slachtoffers van het bombardement twee dagen ervoor. Tijd: 1.56 minuten.
Beelden van de bevrijding van Bergeijk in Noord-Brabant op 17 september 1944
Tijd: 0.59 minuten.
Beeld en Geluid heeft 4 films van Ben Postema over Eindhoven
Aantal films zijn niet online te bekijken.BEVRIJDING EINDHOVEN SEPTEMBER 1944 [link] [ alleen beschrijving beschikbaar ]
BOMMEN OP EINDHOVEN [link] [ alleen beschrijving beschikbaar ]
BEZET GEBIED [link] [ alleen beschrijving beschikbaar ]
Online film's
12.43 min. Bevrijding Film van Ben Postema uit het filmblik van het P.A.N-archief bij het BHIC [ link nog niet beschikbaar]
11.42 min. Bevrijding Complete film van Ben Postema op Facebook [ link ] [ Online bekijken ]
01.30 min. Bevrijding Deel van de film van Postema [ link ] [ Online bekijken ]
12.43 min. Bezet gebied Film van Ben Postema op Oorlogsbronnen.nl [ link ] [ Online bekijken ]
05.20 min. Bommen op Eindhoven Film van Ben Postema, alleen beschrijving beschikbaar [ link ]
01.03 min. Eindhoven is bevrijd, maar verwoest Film van Ben Postema [ link ] (NOS) [ Online bekijken ]
01.56 min. Reportage december 1940 Film van Ben Postema, alleen beschrijving beschikbaar [ link ]
Van de film Bevrijding van Postema is aanwezig in twee versies :
De korte film in het filmblik
De volledige film op Facebook
Registratie van filmbeelden vlak voor, tijdens en vlak na de bevrijding van Eindhoven. Met binnentrekken van de Geallieerden en de contacten met de bevolking maar ook het bezoek van Prins Bernhard en later koningin Wilhelmina.
Uitgebreide beschrijving
[Start] 10 seconden zwart beeld, hierna zien we onder meer: luchtbeelden van de skyline van Eindhoven waarop bijvoorbeeld de fabriek van Mignot & De Block, Paterskerk, Villapark, Diaconessenhuis en binnenplaats met wandelde paters zijn goed te zien is; close-up kerktorenspits;
[04:35] straatbeelden; politieagent regelt verkeer terwijl Duitse legerofficier en soldaat staan te kletsen; cafe "Brabant"; open truck met Duitse Wehrmachtsoldaten; marcheren van soldaten; politieagenten ondervragen mensen op de fiets;
[05:32] politie te paard; oorlogsschade, een groep mannen waaronder enkele in uniform kijkt toe en bespreekt de zaak;
[06:41] tweemotorig vliegtuig; oorlogsschade aan een fabriekspand;
[07:20] beelden van uit een hoog pand met prachtig uitzicht op een kapot geschoten Eindhovense winkelstraat. Verschillende mensen lopen door de straat; Philipsfabriek oorlogsschade;
[10:08] vreugdevuur?;
[10:33] marcheren van geallieerde soldaten door Eindhoven; soldaten bij een truck; enkele vrolijke omstanders (waaronder twee zusters) poseren bij de soldaten en de truck; poseren bij een auto;
[11:10] roken van een sigaar door een lopende soldaat; drukte op straat, leden BS (Binnenlandse Strijdkrachten) en soldaten zijn te zien;
[11:25] het in de lucht gooien van pamfletten; NL-soldaten (?) op een brommer;
[11:46] geallieerde soldaten drinken een glaasje bier met een tiener die een sigaret rookt; inwoners van Eindhoven onderhouden zich met de geallieerde soldaten;
[12:14] drie politieagenten op een gemotoriseerd zijspan; Duitse wegwijzerborden worden afgebroken; brandweerwagen (https://deautovanmnopa.nl/kentekens/n-25332); auto vol beladen met soldaten en inwoners van Eindhoven (ter hoogte van Apotheek De Dommel); voorbij marcheren van padvinders;
[12:51] stoffelijke overschotten worden op een bakfiets geladen door leden van de Binnenlandse Strijdkrachten(?); NSB'ers worden opgebracht; rijden van geallieerde tanks in de straten van Eindhoven; rijden van een tank en een truck met soldaten langs een menigte toeschouwers, ook zijn er een Nederlandse vlag en een vlag van het Rode Kruis te zien;
[14:08] marcheren van een groep jonge Eindhovenaren gezamenlijk met 1 geallieerde soldaat door de straat; polonaise van mensen tussen een groep toeschouwers, sommigen hebben een feestmuts op; rondje polonaise op een plein van boven gezien;
[14:58] geallieerde soldaat schrijft handtekening(?) in boekjes en op papiertjes van toeschouwers; lopen van inwoners van Eindhoven met wegwijzerborden door drukke straat in centrum Eindhoven; veel mensen op een legertruck;
[15:30] rijden van twee geallieerde soldaten op een fiets langs een menigte; colonnes marcherende soldaten en voertuigen over straat;
[16:11] meevoeren van soldatenuitrusting op een klein karretje wat lijkt op een kinderwagen;
[16:19] vrouwen met omhoog geheven handen worden opgebracht; vliegtuigen hoog in de lucht; oorlogsverwoesting;
[17:22] man met hoed wordt opgehaald door enkele agenten en opgewacht door een menigte die voor hem klapt; [17:40] zwaaien van Prins Bernhard vanuit een raam met een vlaggenmast [23 september 1944]; juichend en zwaaiend publiek; naar buiten lopen van Bernhard en anderen in militaire tenue waarna hij een bosje bloemen achter in een jeep legt, achter het stuur stapt en wegrijdt met enkele gewapende militaire in het voertuig. Veel mensen zijn aanwezig en groeten en zwaaien naar de jeep; vliegtuigen;
[19:01] aankomst koningin Wilhelmina bij stadhuis [19 maart 1945] met grote mensenmassa langs de straten die haar opwacht.
Datering 1944 - 1945
Speelduur 00:19:50
zwart-wit
Geen geluid
Vervaardiger Teune, H.P.
Auteursrechthouder Rob Teune
Broninstelling BHIC
Licentie Beperkt gebruik toegestaan (neem voor informatie contact met https://brabantinbeelden.nl op)
Extra achtergrond informatie in PDF