De Eindhovense NSB Burgemeester

Van 1 februari 1941 tot 5 september 1944 was Hub Pulles NSB-Burgemeester van Eindhoven.

NSB in Eindhoven uitgebreid behandeld op:
https://www.eindhoven4044.nl/9/NSB-Eindhoven.html 
https://www.eindhoven4044.nl/9/NSB-eindhoven1941-1944.html

Veearts Dr. H.A. Pulles van NSB kringleider 1941 tot  burgemeester van Eindhoven 1942 -1944.
Hubertus Adrianus (Hub) Pulles (Vlijmen, 15 december 1895 - Lieshout, 1 mei 1969) 

Dr. H.A. Pulles

Hubertus Adrianus (Hub) Pulles (Vlijmen, 15 december 1895 - Lieshout, 1 mei 1969) was NSB-burgemeester van Eindhoven tijdens de Tweede Wereldoorlog, van 1 februari 1942 tot Dolle Dinsdag 5 september 1944.
Pulles studeerde diergeneeskunde aan de Rijksuniversiteit Utrecht, studeerde in 1921 af en promoveerde in 1934 aan de Universiteit van Bern. Hij publiceerde veel in Duitse en Nederlandse vaktijdschriften. In 1921 vestigde hij zich als dierenarts in Eindhoven. In het villapark had hij veel klanten als dierenarts en tijdens de mobilisatie was hij Wijkmeester EHBO in het villapark.
In 1929 werd Pulles ambtenaar als plaatsvervangend directeur van het gemeentelijke slachthuis. In 1938 werd hij aangesteld als adj. directeur. Hiernaast had hij sinds 1926 een bedrijf Aesculaap in entstoffen en (dier)geneesmiddelen. Dit bedrijf is in 1936 omzet in een N.V.  In 1942 geeft dit bedrijf van Pulles 100 gulden aan de Winterhulp. In 1958 verkocht Pulles het groothandelsbedrijf.

Dr. Pulles werd zes september 1940 officieel lid van de Nationaal-Socialistische Beweging, waarnaar zijn sympathieën reeds lang uitgingen, maar het ambtenarenverbod maakte hem de toetreding onmogelijk. Zijn betrokkenheid dateert vanaf het ogenblik, dat zijn vrouw zich bij de NSB aansloot in februari 1934.
Hij vervulde in 1940 aanvankelijk de functie van groepsleider, terwijl hij op 1 februari 1941 tot kringleider van kring Eindhoven werd benoemd. In februari 1942 wordt burgemeester A. Verdijk door een "NSB en een Duits opzetje" afgezet en vervangen door NSB-er Pulles. De Duitse bezetter wil meer invloed uitoefenen op Eindhoven en gemeentebestuur.
 
Op 1 februari 1942 vond zijn benoeming plaats als burgemeester van Eindhoven. De officiële installatie was op 21 februari '42 dat jaar in het Van Abbemuseum.
Als de afgezette burgemeester Verdijk door de binnenstad wandelt begroetten Eindhovenaren hem met: ‘Maar gij zijt de echte.’ De bevolking rijmt over Pulles: ‘Schoenmaker blijf bij je leest, veearts blijf bij je beest.’

Pulles trouwde op 24 januari 1922 te Schijndel met Catharina Henriette Maria (To) Swinkels. Zij kregen drie zonen. Hun oudste kind, Gerrit-Jan, studeerde medicijnen, werd vrijwillig lid van de Waffen-SS en is als SS-Obersturmführer (1e Luitenant) sneuvelt in maart 1944 bij Narva, Estland. Hun tweede zoon Piet sneuvelt ook in Rusland aan het Oostfront. De derde zoon "Werner" was nog te jong voor het front en overleeft daardoor de oorlog. 

Dolle dinsdag: 5 september 1944 vlucht het bijna volledige NSB college van Eindhoven. Op 10 september blijkt uit een stafverslag: "Dokter Pulles heeft drie maanden traktement uitbetaald aan alle weggelopen N.S.B-ers". Verslag schrijft  verder: Genomen maatregel hiertegen, alle eigendommen van dr. Pulles in beslag genomen. Deels wordt alles geplunderd en komen er drie gezinnen in zijn huis te wonen. Het huis blijft wel zijn eigendom en is waarschijnlijk na hun vrijlating verkocht.                                           

Ook Pulles vlucht op Dolle Dinsdag, 5 september 1944, en wordt in juni 1945 bij vlak over de grens bij Maastricht gearresteerd, wanneer hij terugkeert naar Nederland. Hij komt terecht in kamp Vught onder slechte omstandigheden. Op 13 mei 1948 krijgt Pulles te horen dat hij moet vastzitten tot 1 januari 1950 met ontzegging van kiesrechten. Uiteindelijk komt hij al in december 1948 vrij.

De oorlog had diepe sporen nagelaten in zijn leven. Twee van zijn zonen, Gerrit-Jan en Piet, waren omgekomen als SS'ers aan het Oostfront. Pulles overleed in 1969 in Lieshout.

Onderzoek naar de burgemeesterpost

Een intern kijkje waaruit blijkt Pulles andere wethouders wilden, hoe grof hij over oude B&W bestuur schreef en Burgemeester van der Putt uit Geldrop omschreef als;" Haters van de nieuwe tijd, die opgeruimd moeten worden."

De tekst is een brief van Dr. H.A. Pulles aan de districtsleider van de NSB in Brabant, waarin hij zijn motivatie uitlegt om burgemeester van Eindhoven te worden. Pulles beschrijft de politieke en bestuurlijke situatie in Eindhoven, inclusief de loyaliteit van gemeenteambtenaren en de vijandigheid van de huidige wethouders. Hij schetst een plan om de gemeente over te nemen, inclusief suggesties voor nieuwe wethouders, en benadrukt de voordelen van een nationaal-socialistische bestuursstructuur. Pulles presenteert zichzelf als een gekwalificeerde en toegewijde kandidaat voor de functie, die de NSB kan helpen om haar doelen in Eindhoven te realiseren.

Sanders, secretaris. 60 jaar, heeft een doktersbewijs, dat hij dringend rust moet nemen. Was degene, op wie de burgemeester zijn luimen botvierde. Is tot volle medewerking bereid, maar vreest spoedig op ziekteverlof te moeten gaan.

L. A. B. M. Obbens, chef afdeling bevolking (hoofdcommies chef afd. Bevolking en militaire zaken ter secretarie.), Van Schaik, chef afd.registratuur, inkoop en expeditie, H, F. A. Gruijthuijsen, ambtenaar van afd. financiën, speciaal bevriend met Van Elk en een van de invloedrijkste lagere ambtenaren, zijn volkomen bereid tot medewerking. Innerlijk verheugen zij zich, dat de burgemeester weg is. Hij was een despoot voor de lagere ambtenaar.

J. A. Th. Dielis, afd. bevolking, tijdelijk leider belast met uitreiking persoonsbewijzen is lid der Beweging. Van Woerkom, klerk afd. burgerlijke stand, van Lieshout, adj, commies afd, onderwijs, zijn ingeschreven als sympathiseerden.

Niet ingeschreven als sympathiserend, doch aan onze kant staan Gruithuizen, Lucassen, afd van van Elk, Meelis, bevolkingsagent.

Voor het secretariaat is de aangewezen man van Elk, die zich volkomen bewust is van de verantwoording, die dit meebrengt en die over de bekwaamheid beschikt.

Zijn opvolger zou zijn Mr. van Vlijmen, momenteel chef afd. woningwet, die bereid zou zijn dit te aanvaarden en ten volle mede wil werken. Een knappe kop.

Twee gevaarlijke elementen zijn Mr. Beel, chef afd. arbeid en maatschappelijke steun en voorzorg. Hij rekent op om te moeten verdwijnen en zal ongetwijfeld zelf ontslag vragen. Zijn uitlating: ik zal het nationaal socialisme bestrijden, waar ik het ontmoet is tekenend.
Hij kan vervangen worden door zijn waarnemer, Van der Holst, die neutraal is. In de toekomst kan deze afdeling gesplitst worden en is voor een gedeelte ervan een nationaal socialist beschikbaar ( van Stratum ).
Verder Deelen (familie N.C.B.), chef, afd. onderwijs en volksgezondheid. Vijandig ingesteld, nu nog, geraffineerd gesloten karakter. Is te vervangen door een zekeren Kwinten, die niet ongeschikt is, al is hij erg gesteld op het Oranjehuis.

Dit is in grote trekken het gemeentehuis. Ik ken de meeste ambtenaren persoonlijk en zij weten wat zij van mij te verwachten hebben: flink werken, doch verder geen last, als zij niet tegenwerken. De stemming is zo, dat zij enige angst hebben voor het nieuwe en voor mij, terwijl zij voldoende vertrouwen hebben in mijn rechtvaardigheidsgevoel. Een groep beraamd zelfs nu al plannen voor een beter ambtelijk leven. Met het gemeentehuis zou ik het best klaarspelen, zonder mijn energie aan interne ruzies te behoeven te verknoeien. Er zal aangepakt en gewerkt worden.
Nu de gemeentelijke diensten.

Het slachthuis is mij van zelf door en door bekend. De directeur is lid, zij het dan ook stilletjes. Mijn eventuele opvolger zal vanzelf een lid zijn.

Ik heb de eer onderstaande kwestie ter Uwer kennis voor te stellen.

Sinds de burgemeester van Eindhoven gearresteerd is, is de aangelegenheid van de opvolging urgent geworden. Het was mij bekend, dat de kameraad van Ravenswaay op de nominatie stond en ik heb U ingelicht, omtrent hetgeen er in Eindhoven betreffend deze kameraad bekend was.
Van de kant van de kameraden werd op mij sterke aandrang uitgeoefend om mij voor deze post moeite te geven. Eerst heb ik dit zonder meer afgewezen. Bij nadere beschouwing leek het mij de moeite waard de zaak eens te bestuderen, daar ik het voorbeeld van kameraad Peeters te Maastricht voor ogen had en gezien had, welke moeilijkheden een wildvreemde kan krijgen. Het is voor de inwoners al hard, als zij een nationaal socialist krijgen, doch nog harder, als het een vreemdeling is en voor een Brabander bovendien iemand van boven de Moerdijk "'.

Deze overwegingen waren voor mij evenwel slechts afleiding te gaan nadenken, geenszins motief. De doorslag gaf, dat van het gemeentehuis zelf berichten kwamen, dat ze mij liever zouden zien dan een vreemde. Daarbij kwam voor mij, dat ik burgemeester zijnde veel meer voor de beweging zou kunnen doen, dan nu als kringleider. U weet, dat ik ieder uur voor den kring beschikbaar stel. Welnu, als burgemeester zou ik in dezelfde tijd grotere resultaten kunnen bereiken, terwijl mijn werk door de gemeente betaald zou worden. Deze motieven brachten mij ertoe de zaak eens van de praktische kant te bezien.
Eerst heb ik de stemming op het gemeentehuis eens nader laten polsen. Dit geschiedde door NSB kameraad van Stratum, die daar goed thuis is en voor mij reeds vele besprekingen met den (gearresteerde) burgemeester, secretaris en anderen gevoerd heeft voor interne kwesties.
Gepolst werden o.a. van Elk, chef afd.alg.zaken, politionele aangelegenheden en kabinet burgemeester. Dit is op het gemeentehuis wel de machtigste ambtenaar. Zijn standpunt zal door 80-90 % van de ambtenaren gevolgd worden. Van Elk zou mijn komst toejuichen en is ten volle bereid actief mee te werken. Hij wordt geen lid van de N.S.B. in verband met mandaat. Doch zijn medewerking ziet hij aldus, dat hij intensief met plannen en voorslagen zal komen en de burgemeester in alles terwille zal zijn.

Bodifé, chef afd. financiën. Evenals van Elk ten volle bereid tot intensieve samenwerking. De betrouwbaarheid van deze twee is boven verdenking. 

Ik noem U hier enkele namen.

nr 1. Openbare werken enz: Slingerland of Seegers

nr. 2 Bedrijven: Seegers, Rijks, Vroegindewey

nr. 3 Financiën: Rijks of Vroegindewey.

nr.4 Volksgezondheid en Onderwijs: Hermens

nr. 5 Arbeid en Sociale aangelegenheden: Apeldoorn.

Een aparte wethouder voor financiën zou voor een stad als Eindhoven voorlopig niet voll beschäftigt zijn. Hieraan zou in de toekomst propaganda en ontvangst kunnen worden toegevoegd.

schematisch zouden we het volgende kunnen opstellen:

Zie schema hieronder

Hier valt natuurlijk nog over te praten, doch reeds staat vast dat deze krachten vol nationaal socialistisch zijn, zodat er een oprechte en nuttige samenwerking zou zijn en dat zij beter in staat zijn, dat de oude wethouders om het gemeentelijk belang te dienen. Er zou geen stagnatie komen. De top van de gemeente is dan in handen van de NSB, waardoor de beweging hier met een sprong in het zadel zou zitten. Het rijdier, de gemeente, zou spoedig gedresseerd zijn.

Na mijn oriëntatie op dit terrein is me gebleken, dat ik deze post zou aankunnen. Het jaar in de Beweging heeft me er rijp voor gemaakt.
Ik ben dus bereid deze functie te aanvaarden, als dit gewenst wordt in het belang van de beweging.

Mijn persoon kent U. Ik ben Brabander uit Vlijmen, R.K. (als Hitler), heb 18 jaar gewerkt tussen het volk en de boeren als practicus; heb sinds 16 jaar een zaak in diergeneesmiddelen, waarvoor ik in handelskringen bekend was, bezocht vele instituten in Duitsland en had daar tal van conferenties met leidende zakenlieden; heb nog al gepubliceerd; promoveerde in 1934. Heb me veel beziggehouden met zakelijke propaganda-studie, reclametechniek, geef sinds 1933 een maandblad voor dierenartsen uit over het gebruik van speciale middelen en heb enkele uitvindingen op .....

pagina 5 is niet aanwezig.

De gasfabriek (gemeentebedrijven ). Heeft een tiental leden der Beweging onder het personeel. De directeur is Unieman, heeft te veel respect voor de NSB om tegen te werken.
Met respect wordt schrik bedoeld. Slappe figuur.
Er zitten prima krachten, die aan onze kant staan, o.a. ir. Roodenburg. Zal geen moeilijkheden opleveren. De directeur Ir. Oosterholt is gewend met alles naar de burgemeester te lopen. Komt dus in de toekomst aan het goede adres.

Gemeentewerken directeur Ing Kools. Is gepolst, is een persoonlijkheid, zoals Van Elk op gemeentehuis. Brandt van verlangen om mee te kunnen werken. Een man met gezonde ideeën en een zelfstandige werker. Hij beheerst gemeentewerken, zodat daar geen weerstand te verwachten is, ofschoon wij er geen leden hebben.

Belangrijker wordt de wethouders kwestie. Eindhoven heeft 4 wethouders, die volslagen onbruikbaar zijn in een nieuwe orde.

Van de 4 wethouders sluit ik de portefeuille indeling in zoals ze was en zoals ze mijn inziens zou moeten zijn. De adviezen heb ik door middel van kameraad Van Stratum van hoofdambtenaren.


A. J. Verhagen was dokter, bekend visite rijder, streber. Toen zijn zoon de praktijk overnam werd hij wethouder (ter wille van de macht en dubbeltjes). Ondeskundige, bemoeit zich met alle kleinigheden. Staat zeer vijandig. Gevaarlijk type. Onbruikbaar. Was raadslid, voorheen. 

F.K. Buskens: Brave boekhouder, raadslid, verloor zijn baan door deconfiture (​​faillissement) van de fabriek en werd wethouder, voor kostwinning.Vrouw had wel geld. Een onbeduidende figuur, onzelfstandig, was o.a. Wethouder voor het slachthuis (in plaats van de dokter ! ) en kwam er nooit. Nul.

J. van Engeland. Was schoolmeester, dan burgemeester van Tongelre, werd bij de annexatie opgenomen in de raad van Eindhoven, later wethouder. Kleine onbeduidende figuur, die van arm schoolmeestertje een rijk man is geworden als ambtenaar van de gemeente. Haat het de Nationaal Socialisme. Is nu waarnemend burgemeester. Werkt de N.S.B. tegen, waar hij kan, nog brutaal. Weg. Onbruikbaar, er kan niet mee samengewerkt worden.

P.P.J.A. (Piet) van der Putt ontwikkeld, zeer slordig, uit de stam der Putten, die veel macht hebben in de streek Eindhoven. Is een broer van Mr. van der Put en van burgemeester van der Putt in Geldrop. (Dit was meen ik de man, die in de Tweede Kamer Kam. Rost Rost in het gezicht sloeg). Haters van de nieuwe tijd, die opgeruimd moeten worden. Samenwerken met zulke lieden is energie verspillen.

Dit is geen moeilijkheid daar in onze rijen geschikte krachten aanwezig zijn voor de wethoudersposten.
Stelt u zich voor de zitting van burgemeester en wethouders met de ouden en met nieuwen. In het eerste geval: botsingen, ruzies, tegenwerking, geen resultaten. In het tweede geval enthousiaste kameraden, die willen opbouwen met al hun kracht en energie. Prettige nuttige besprekingen en samenwerking.

De wethouderskeuze

Het is opmerkelijk hoeveel personen die aanvankelijk in beeld waren voor een wethouderspost, uiteindelijk toch niet zijn benoemd. Dit zijn enkele van de opvallendste figuren die afvielen:
J. Slingerland: Deze aannemer uit Eindhoven, ook wel bekend als de "bunkerbouwer", had nauwe banden met de Duitse bezetter. Hij verdiende meer dan 1 miljoen gulden aan bouwprojecten in opdracht van de Duitsers. Zijn giften aan Winterhulp en betaalde advertenties in Duitse SS bladen waren daarbij verwaarloosbaar in vergelijking met zijn winsten. Na de bevrijding werd aanvankelijk 10 jaar gevangenisstraf tegen hem geëist, maar uiteindelijk kreeg hij 5 jaar. 

Ook Vroegindeweij viel af als kandidaat-wethouder. Jij  werd kringleider van Eindhoven en hoofd sociaal voorman bij Philips. 

F. Rijks, de kringpenningmeester van de NSB, werd eveneens gepasseerd. De reden voor zijn afvallen is niet geheel duidelijk, maar mogelijk speelden interne machtsverhoudingen binnen de NSB een rol.

Een nieuw gezicht in het college van B&W was C. A. M. de Bont. Zijn "deskundigheid" bestond voornamelijk uit zijn lidmaatschappen van diverse nationaalsocialistische organisaties, zoals de NSB, NVD, NAF en de Nederlandse SS. Hij had via de Ambo, een nationaalsocialistische woningbouwvereniging, een voormalig Joods huis gekocht. Geruchten gingen dat hij zijn benoeming tot wethouder te danken had aan zijn persoonlijke relatie met gemeentesecretaris Paro. 

WETHOUDERS KWESTIE:  “De heren worden bedankt".

Deze twee documenten beschrijven de geplande vervanging van vier zittende "verstokte democratische" wethouders door de nieuwe burgemeester, een nationaal-socialist.
"Samenwerking met democratische wethouders was voor NSB'er Pulles ten enenmale onmogelijk." 

"Toen ik hun daarop de raad gaf hun ontslagaanvraag zelf in te dienen, zeiden zij, dit niet te willen doen. Hierop heb ik hun gezegd, dat ik van mijn kant alles in het werk zou stellen om hen kwijt te raken." volgens Pulles.

Pulles: "ik heb de wethouders nog eens bijeen geroepen en heb hun enkele principiële vragen gesteld over Winterhulp, Volksdienst en de strijd aan het Oostfront. Toen mij bleek, dat alle vier de wethouders, hiertegenover een volkomen afwijzend standpunt innamen, heb ik hun gezegd, dat ik deze bespreking expres belegd had, om voor mijzelf zeker te zijn, dat mijn houding tegenover hen juist was. Nu mij dit weer overtuigend gebleken was, daar zij stuk voor stuk zeiden, op deze en andere Nationaal-socialistische gebieden niet tot samenwerking bereid te zijn, was mijn overtuiging gesterkt, dat samenwerking met democratische wethouders voor mij ten enenmale onmogelijk was."

Samenvatting documenten wethouders kwesties

De burgemeester eiste aanvankelijk het ontslag van de vier wethouders als voorwaarde voor zijn benoeming, maar stemde ermee in om deze eis niet te stellen op dringend verzoek van de Beauftragte van de Rijkscommissaris.
De Beauftragte beloofde hem te helpen de wethouders na zijn benoeming te ontslaan. De Pulles weigerde vanaf het begin elke samenwerking met de wethouders.

Conflict met de wethouders:
De wethouders klaagden over het gebrek aan communicatie en respect van de burgemeester.
In een bijeenkomst confronteerde de burgemeester Pulles de wethouders met hun gebrek aan steun en respect voor zijn positie als nationaal-socialist. Hij benadrukte verder hun onverenigbare standpunten over belangrijke kwesties zoals Winterhulp, Volksdienst en de oorlog aan het Oostfront.
De burgemeester Pulles adviseerde de wethouders om zelf ontslag te nemen, maar zij weigerden.

Ontslag en benoeming van nieuwe wethouders:
Op 25 april 1942 werden de wethouders telefonisch ontslagen door het bureau van de Beauftragte des Reichskommissars. De loco-secretaris bracht de wethouders op de hoogte van hun ontslag en nam de nodige maatregelen. De Pulles had al sinds november 1941 diverse kandidaten in gedachten voor de nieuwe wethouders: uiteindelijk zijn gekozen (Kd = NSB kameraad) Kd. F. Hermens, Kd. H.W. Seegers, Kd. C. de Bont en Kd. H. Apeldoorn.
Na een langdurig proces van goedkeuring en benoemingsprocedures werden de nieuwe wethouders op 6 juni 1942 officieel benoemd.

Deze gebeurtenissen laten zien hoe de gekozen wethouders van voor de oorlog, die democratische waarden vertegenwoordigden, werden vervangen door een bestuur dat onder controle stond van de Duitse bezetter en de nationaal-socialistische ideologie aanhing. De Pulles was degene die de opdracht kreeg om de gemeentelijke organisatie te 'nazificeren' en ervoor te zorgen dat deze in lijn was met de nieuwe machthebbers.

Een klein feestje in besloten kring na de benoeming van de NSB-wethouders bij Pulles thuis, 6 juni 1942.

De foto toont een bijeenkomst van het NSB-college.

Achterste rij (van links naar rechts):
Loco-secretaris Paro
Wethouder Seegers
Wethouder Hermens
Burgemeester Pulles
Wethouder Apeldoorn
Wethouder De Bont
Zittend (van links naar rechts):
Onbekende wethouder vrouw
Mevrouw Thiel (tweede van links)
Onbekende wethouder vrouw
Robert Thiel (Beauftragte van Rijkscommissaris Seyss-Inquart in Noord-Brabant)
Mevrouw Pulles
Piet Pulles (zoon van burgemeester en mevrouw Pulles, omgekomen als SS'er aan het Oostfront)
2x Onbekende wethouders vrouwen

De nieuwe NSB wethouders van Eindhoven in een knipseloverzicht van Pulles.
Kwaliteit was niet belangrijk, wel NSB gedachtegoed

Politiekoverzicht, 1e half jaar NSB bewind

Het document beschrijft de ervaringen van een burgemeester in Eindhoven tijdens zijn eerste zes maanden in functie onder de nazi-bezetting. Het document geeft een inzicht in hoe hij zijn ambt uitoefende, met name door het bevorderen van de nationaal-socialistische ideologie in de gemeenschap. Hij beschrijft zijn inspanningen om nationaal-socialistische functionarissen in het gemeentelijke apparaat te integreren, evenals het creëren van een culturele omgeving die de ideologie promoot. Verder worden aantal specifieke incidenten besproken: een conflict met middelbareschoolleerlingen en een ontslag van een gemeentelijke opzichter vanwege het weigeren om de vlag van de beweging op te hangen. Hiernaast pest hij de ontslagen burgermeester zoveel mogelijk. Het document eindigt met de bevestiging dat de burgemeester zijn werk met vastberadenheid voortzet ten dienste van Mussert en het vaderland.

In het verslag is niet vermeld.
Dat een aantal ambtenaren ontslag heeft genomen en waarvan hij er een laat vastzetten. Dat pamfletten tegen zijn installatie zijn verspreid. Dat Mussert niet aanwezig was bij zijn installatie en dat er weinig kwaliteit aanwezig is in de NSB gelederen.
Bron documenten https://www.rhc-eindhoven.nl/

Iedere maand een feestje in de raadzaal: Deze bijeenkomsten worden in nationaal- socialistische geest gehouden, de zaal wordt met N.S.B.vlaggen-en emblemen, portret van den Leider enz. versierd, de nationaal-socialistische stijl wordt er beoefend, er worden liederen der Beweging gezongen, er worden richtlijnen voor de propaganda gegeven, terwijl voorts op iedere bijeenkomst een spreker een politiek of een op gemeentelijk bestuursgebied betrekking hebbend onderwerp behandelt.

Samenvatting van het politiek Overzicht
Dit document beschrijft de politieke activiteiten van Pulles als burgemeester gedurende de eerste zes maanden van zijn ambtstermijn tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zijn voornaamste doel is de "nationalisering" van het gemeentelijk apparaat, met andere woorden, het infiltreren van de gemeentelijke organisatie met leden van de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB).

Nationalisering van het gemeentelijk apparaat:
De burgemeester heeft met succes de top van het bestuursapparaat in handen van de NSB gekregen, inclusief vier wethouders en de loco-secretaris.
Meer dan 100 NSB-leden zijn op verschillende posities binnen de gemeentelijke organisatie geplaatst.
Maandelijkse bijeenkomsten voor NSB-leden in gemeentelijke dienst worden gehouden in de Raadskamer van het gemeentehuis, waar politieke onderwerpen worden besproken en de nationaal-socialistische ideologie wordt gepromoot.

Bevordering van de Jeugdstorm:
De burgemeester heeft de gewestelijke leiding van de Jeugdstorm naar Eindhoven gehaald en hen gehuisvest in een gemeentelijk pand dat oorspronkelijk al aan zijn voorganger burgemeester Verdijk was verhuurd, maar liet dat ongedaan maken. 
Hij heeft de Jeugdstorm financieel ondersteund met een extra gift van circa f 3000,-.
De opening van het Gewestelijk Kwartier van de Jeugdstorm in Eindhoven werd met een plechtigheid gevierd.







Ondersteuning van de Nederlandsche SS:
De burgemeester heeft de voormalige ambtswoning, waar zijn voorganger woonde en uit is verwijderd, een ruim gebouw met een grote tuin, ter beschikking gesteld aan de Standaard leiding in Noord-Brabant & Limburg van de Nederlandsche SS.
De gemeente heeft de nodige faciliteiten verleend om de woning en tuin in orde te brengen.

Het bezoek van de Leider aan Eindhoven was een hoogtepunt in de eerste zes maanden van de ambtstermijn van de burgemeester.
Het bezoek verliep zonder incidenten, hoewel er twee incidenten "achter de schermen" plaatsvonden.

De incidenten:
Lyceum: De schooljeugd weigerde massaal het Lyceum binnen te gaan omdat de NSB oranje-wit-blauwe vlag, de "prinsenvlag"  was uitgehangen. De burgemeester sloot de school en legde strenge straffen op aan de leerlingen die afwezig waren.
Gemeentewerken: De gemeente-opzichter J. A. Moonen saboteerde de opdracht om de NSB-vlag en de Nederlandse vlag op gemeentelijke gebouwen op te hangen. Hij werd op staande voet ontslagen. Later door Duitse "vredesgerechthof" veroordeeld tot twee weken gevangenisstraf.

Conclusie:
De burgemeester is tevreden met de voortgang van de nationalisering van de gemeente Eindhoven. Hij benadrukt de medewerking van de wethouders en de secretaris en is vastbesloten om zijn doel, het dienen van de Leider, het volk en het vaderland, voort te zetten.
Hij gebruikt uitgebreid gemeentelijke middelen en geld om zijn politieke doelstellingen te bereiken.

21 februari 1942: installatie van dr H.A. Pulles als NSB-burgemeester van Eindhoven. Na zijn installatie inspecteert dr Pulles een erewacht van de Weerafdeling van de NSB foto https://www.rhc-eindhoven.nl


21 februari 1942: Installatie van dr H.A. Pulles als NSB-burgemeester
foto https://www.rhc-eindhoven.nl

Dr. H. A. PULLES voor het Tribunaal Slotzitting van de Derde Kamer. bron Delpher

De straf die Hub Pulles kreeg, was relatief laag in vergelijking met andere collaborateurs. Dit kwam doordat men hem zag als een gematigde NSB'er. Echter, ook zijn "gematigde" beleid heeft bijgedragen aan de vervolging en dood van vele mensen tijdens de Duitse bezetting. Bovendien was hij persoonlijk verantwoordelijk voor de arrestatie en gevangenschap van een aantal ambtenaren en tegenstanders van het naziregime. Pulles zal uiteindelijk 3,5 jaar vastzitten in de kamp Vught, zijn vrouw 1,5 jaar in diverse kampen.

Zijn vrouw, Catharina Henriette Maria (To) Swinkels, werd veroordeeld voor propaganda voor het nationaalsocialisme. Na hun vrijlating vestigde het echtpaar zich in Lieshout, waar ze een zomerwoning hadden. Hub Pulles overleed daar in 1969 op 73-jarige leeftijd. To Pulles-Swinkels bereikte de leeftijd van 100 jaar en overleed in 2001 in Tiel.

Opmerkelijk is dat To Swinkels in 1990/1991 nog haar kant van het verhaal heeft gedaan in het boek "B&W Rond de Tweede Wereldoorlog in Groot-Eindhoven" van Frans Dekkers. 

NSB in Eindhoven uitgebreid behandeld op:
https://www.eindhoven4044.nl/9/NSB-Eindhoven.html
https://www.eindhoven4044.nl/9/NSB-eindhoven1941-1944.html

Bronnen:

Eindhoven 1933 - 1945: kroniek van Nederlands Lichtstad in de schaduw van het Derde Rijk door Frans Dekkers, 1982 https://www.fransdekkers.nl/boeken.html

B&W Rond de Tweede Wereldoorlog in Groot-Eindhoven door Frans Dekkers, 1992

Archief NIOD, Amsterdam
Pulles archief online https://www.rhc-eindhoven.nl
Kranten en Tijdschriften https://www.delpher.nl