Bron geheugen.delpher.nl inzet lichtgevend speldje
Winterhulp Nederland. Collecte 29-30 november 1940. "Brengt licht in 't leven uwer landgenoten". "Voor het volk, door het volk".
Een versje dat weergaf waar men dacht dat de opbrengst van de collecten van de Winterhulp bleef:
Ontvangt de Winterhulp een pop (gulden),
dan strijkt de mof drie kwartjes op.
Een kwartje voor Mussert en zijn tante,
weg met de landverraders, zwendelaars, collectanten.
In stad en land, in huis en stulp,
geen halfje (halve cent) voor de Winterhulp!
bron: http://winterhulp.info/index.php/moppenenanekdotes (geen https)
Lichtgevend Winterhulp speldje uit Eindhoven
De eerste Winterhulp straatcollecte in Eindhoven (en andere steden) werd gehouden op 29 en 30 november 1940. Deze straatcollecte stond in het teken van "Brengt licht in het leven uwer landgenoten". Een gift werd beloond met een speldje in de vorm van een fluorescerend molentje. De lichtgevende verf zorgde ervoor dat het licht afgaf. in het donker.
De lichtgevende molenspeldjes, vier stuks zijn oorspronkelijk een noviteit van Philips te Eindhoven. Ze werden door bemiddeling van commissaris-generaal Dr. Fritz Schmidt, voor een belangrijk deel later in Duitsland zijn vervaardigd, hetgeen goedkoper zou zijn geweest.
De term winterhulp heeft een negatieve klank gekregen door de Duitse bezetting, die al het collecteren in een Duits gezinde nationaalsocialistische stichting onderbrengt. De oprichting was een antwoord op het Nederlandse initiatief "Collecte Nationaal Hulpcomité 1940" voor de geteisterde gebieden in juni 1940. De term "winterhulp" is niet door de Duitsers bedacht, al in de jaren 30 werd deze naam gebruikt door linkse bewegingen, om solidair te zijn.
De bezetter wilde in 1940 laten geloven dat Winterhulp een Nederlandse organisatie was maar de oprichting van Winterhulp werd voorbereid door de „Hauptabteilung Volksaufklarung und Propaganda”in het bureau van de „Generalkommissar zur besonderen Verwendung”. Deze voorbereiding strekte zich zelfs uit tot de organisatie van de eerste Winterhulp-Collecte. Een aantal Nederlandse hotemetoten verbonden hun naam aan de stichting. In de oorlogsjaren kreeg de NSB en later de Nederlandsche Volksdienst (NVD). Volksdienst kreeg steeds meer invloed op het binnenhalen van gelden en vooral de besteding ervan. De gezinnen die geholpen worden, moeten 'erfbiologisch' gezond zijn. 'Onvolwaardigen', chronisch zieken en bejaarden vallen er buiten.
Nog vele WHN-collectes volgen waarbij prullaria voor een donatie werd gegeven. Nu is het een verzamelobject, opvallend vaak aangeboden op marktplaats zoals luciferdoosjes, bloemen-speldjes, Dierenriem hangers, klei-speldjes (metaal was in '44 schaars) enz.
