Dr. Hajo Bruining

Dr. H Bruining 

Dr. Hajo Bruining (Leiden 27 maart 1907 - Eindhoven 6 september 1991) werkt op het Natlab van Philips. Zijn gezin heeft een Joodse onderduikster en hij onderhoudt via een zender contact met Engeland als leider verzetsgroep, captain staff CNF, (VHK, MBE military division)

Hajo Bruining werkt sinds 1933 bij het Natuurkundig Laboratorium (Natlab) van van Philips. Naast zijn werk helpt hij in de oorlogsjaren heimelijk een Joodse arts Betty Levie, voor de kinderen "tante Barbara", aan onderdak en onderhoudt hij via een zender contact met Engeland. Ondertussen speurt de Sicherheitsdienst (SD) naar staatsvijanden, zoals Joden en verzetslieden. Op een nacht in voorjaar 1944 staan de Duitsers voor het huis aan de Frankrijkstraat 40 in Eindhoven. Met hun geweerkolven slaan de Duitse soldaten onheilspellend op de voordeur. Dat belooft niet veel goeds. Moeder Nora ( C.N. Fransen) doet open.
Hajo en Nora Bruining-Fransen wonen sinds 1937 in de Frankrijkstraat in Eindhoven. 

Open TBC

Zijn vrouw Nora zorgt voor hun vier kinderen. Annette is de oudste en lijdt aan tuberculose (tbc). Ze brengt haar dagen grotendeels door in bed. "Ik had wel een longaandoening, maar helemaal geen tbc. Er was geen penicilline of ander medicijn beschikbaar. Ik moest platliggen en zat alleen rechtop als ik moest eten", herinnert Annette Haas-Bruining zich. "Mijn vader was vaak druk in de weer met het ontvangsttoestel. Ik hoorde dat hij berichten verstuurde en ook berichten ontving. Niet over praten, werd mij verteld."

Nog voordat de Duitsers met hun geweerkolven 'aanklopten' bij het huis van de familie Bruining staat moeder aan het bed van Annette. "Ik draag je naar het bed van je vader, het bed is nog warm. Ik heb je vader onder de vloer verstopt, maar krijg het luikje niet goed dicht. Ik heb het zeil eroverheen getrokken, maar het staat nog bol. Doe maar alsof je slaapt", instrueert moeder. Ze gaat de trap af om de deur te openen voor de ongeduldige Duitsers.

Ineens ziet Annette dat de zender van haar vader nog op het nachtkastje staat. Ze pakt snel de zender en schopt die met haar voeten naar beneden onder de dekens. Annette: "Dat heb ik ook gedaan met zijn pantoffels die nog naast het bed stonden. Daarna heb ik de lakens over me heen getrokken en gedaan alsof ik sliep."

De Duitsers hebben maar één doel: vinden van Hajo Bruining. Ze doorzoeken het huis en komen op de kamer van de 'slapende' Annette uit. Met een beetje pech zouden de soldaten het opbollende zeil kunnen zien. Het licht van de zaklampen spot Annette.

Dr. Betty Levie Assen,1905-1992 (later Prof.)

"Wie is dat?"

"Wie is dat?", vraagt een Duitser die het laken al naar achteren wil slaan. "Dat is mijn dochter en ze heeft open tbc. Ze is erg ziek", antwoordt Nora. De Duitser laat het laken meteen los. Annette: "Daar moesten ze niets van hebben." Op de kamer van de ondergedoken arts Betty Levie worden de Duitsers opnieuw om de tuin geleid. "Het is de kinderjuf die op onze kinderen past", zegt moeder al wijzend naar de bos blonde krullen die onder de dekens uitkomt.
Dr. Betty Levie is ook actief als koerierster bij het verzet van de P.A.N en werkt samen met Anne Rinzema (met de schuilnaam Onno, hij was de contact persoon voor de Joodse onderduikers in Strijp) en Ric Avis, beide vrienden waren weer actief waren bij knokploeg "Sander".

Kerkboek
De Duitsers blijven nog een tijdje rond het huis hangen, bij het ochtendgloren zijn ze weer verdwenen. "Mijn vader komt uit zijn schuilplaats. Hij krijgt van mijn moeder snel een kerkboek onder de arm gestopt. Daarna loopt mijn vader met een groep mensen richting de kerk.

Uiteindelijk belandt hij in het Rijks Krankzinnigengesticht. De directeur is een vriend. Hij laat mijn vader opnemen zodat hij zich tussen de patiënten kan verstoppen", beschrijft Annette de vlucht van haar vader. Ook dokter Betty Levie vindt een nieuw onderduikadres. "Op de Marconilaan bij een schoenmaker die zeven kinderen had én vlooien, dacht mijn moeder. Maar daar was ze wel veilig."
Zowel dokter Betty Levie als Hajo overleeft de oorlog. Betty Levie emigreert in 1946 naar Israël en vestigt zich als radioloog in Tel Aviv. Ze houdt contact met de familie Bruining.

Na de bevrijding

Na de bevrijding van Nederland ontving, in 1946, Hajo Bruining in de Ridderzaal in Den Haag een onderscheiding van de Engelse regering, voor zijn spionagewerk, en werd hij lid van de Order of the British Empire. Dit ere-lidmaatschap is maar aan weinig Nederlandse verzetslieden toegekend. Ook was hij drager van het Verzetskruis.
"De oorlog is voorbij", zei Hajo bij die gelegenheid. Daarna sprak hij nooit meer één woord over de oorlog.
Zijn archief en werkzaamheden voor de OD zijn tot 2027 geheim.
Zijn vrouw C.N. Bruining-Fransen was draagster van het Verzetskruis. (1911 - 29-8-1993)

Bronnen:
https://www.omroepbrabant.nl/nieuws/3055406/Duitsers-sloegen-met-geweerkolven-op-de-deur-Nora-Bruining-verstopte-snel-haar-man-onder-de-vloer (extra foto's)

https://www.brabantremembers.com/wp-content/uploads/2018/12/Brabant-Remembers-bundel_v12-FINAL-1.pdf

Geheim tot 2027 https://www.nationaalarchief.nl/onderzoeken/archief/