Verzetsmensen uit het Villapark

Het benoemen van verzetsmensen is altijd een lastige zaak. Sommigen bekochten hun activiteiten met de dood, anderen hadden geluk en overleefden de oorlog. Wat zijn grote of kleine daden? Vele deden hun werk en zwegen er verder over. Veel over het verzet in Eindhoven is nog onbekend. Iedere maand ontdekken we op deze site weer nieuwe verzetshelden. En laat het duidelijk zijn: achter iedere man staat een vrouw of soms een moeder.

Iedere licht blauwe link gaat naar pagina met meer informatie. Helaas weten we niet van iedereen in welke mate de persoon in het "illegale werk" betrokken is geweest, wel dat hij of zij door het verzet is erkend.

De familie Colet-Branderhorst zorgde z'n twee jaar voor een Joods echtpaar, zonder hulp van verzet Eindhoven. Diverse Philips gezinnen: van Wijk, Hoekstra, Piet Zwartendijk, Bienfait, Schouwstra en Heel hadden Joodse of andere onderduikers in huis genomen en allen waren actief in diverse organisaties. Piet Zwartendijk dochter Ineke is koerierster en zit maanden gevangen. Jan Zwartendijk had in Litouwen 2123 Joden een uitreisvisa gegeven, maar woonde stil in het Villapark.
Wanneer ben je een verzetsheld? Aart van Wijk vervalste duizenden persoonsbewijzen, ook nadat het zuiden bevrijd was. Iman van de Bosch, door Lou de Jong omschreven is als "een van de grote figuren van de Nederlandse illegaliteit", was de Bankier van het verzet en door mede door hem opgezet financiering konden 100.000 onderduikers (schatting) in leven blijven. Bij dit financieel verzet waren ook betrokken: ir. A.J. Gelderblom, Arie Voorwinde en dr. ir. N.A.J. Voorhoeve. Bij de Nutsspaarbank regelde Mr G. Verrijn Stuart het stille verzet.
Ir. Th.Ph. (Theo) Tromp is de spil in het inlichtingenwerk, tegenwerken van de Duitse productie en regelt veel in het verzet. ir. G. van Beusekom regelt alles rondom zenders en de OD. Mr. W E.A. de Graaff was Tromp's koerier, die vanaf 1941, met Duitse papieren en contacten, 22 keer relatief, privé veilig kon reizen naar Zwitserland met inlichtingen informatie. 

Niet iedere verzetsheld uit het Villapark heeft de  oorlog overleefd, vooral radio specialisten hadden een hoog risico om betrapt te worden zoals: Eduard Otto Mettivier Meijer. Ook N.R. de Leeuw is al in 1942 door SD gearresteerd en komt om in een Duits kamp. Mr. J. L. Hamming (Jaap) die al sinds 1934 bezig was om Philips voor te bereiden op de komende oorlog en actief was in het verzet,  komt onder vreselijke omstandigheden om. Iman van de Bosch wordt gefusilleerd 28-10-1944. J.C. Glaser die als reserve officier was ondergedoken, is in 1944 gearresteerd en omgekomen. Dr. G. Verrijn Stuart is bankdirecteur bij de Nutsspaarbank, tijdens de bezettingsjaren actief in financieel redden van talloze joodse en andere rekeningen, ook bewaarplaats van geld van het verzet. Helaas is hij en zijn oudste dochter overleden tijdens het 19 september '44 bombardement.
Zo'n 200 verzetsmensen uit Eindhoven geven hun leven voor de vrijheid.

Van de 70 bekende Eindhovense pilotenhelpers, waren een aantal mensen uit Villapark betrokken bij onderdak geven of verder helpen van bemanningsleden van neergekomen vliegtuigen zoals: Loek van der Heijden, Floris van der Putt, Wyert de Vries, Adolf Bruno Wegener, Arie Voorwinde en Mr. A.J.Pekelharing van Heyst.
Aantal "Villaparkers" waren ook door de Duitsers gegijzeld, zie lijst hieronder.

Op 18 september 1964, 20 jaar na de bevrijding, legt Loek van der Heijden, namens alle vrouwen in het verzet een krans. Zij was actief bij de latere P.A.N. groep van Eddy Verkaik, Jules Gijsbers en pastoor Sicking. Zij was onderwijzeres in de Gerardusparochie. Zij liet zich door zenuwarts E.M.L. Sassen tijdelijk ongeschikt verklaren om les te geven. Motivatie was dat ze “minder enerverend” werk moest doen. Daarna verrichte ze, de laatste oorlogsjaren, dag en nacht koerierdiensten. Niet alleen in en rond Eindhoven maar voor de Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers (LO) reisde zij, omhangen met distributiekaarten, stempels en valse persoonsbewijzen het gehele land door. Ze bracht ook berichten over. Haar (ouderlijk) huis Lakerstraat 1 was een trefpunt van de illegaliteit. Ze vocht ook gewapend mee, met andere P.A.N. leden, op de Leenderheide tegen Duitsers, waar aan beide kanten doden vielen. 

Alle namen hieronder zijn aantoonbaar actief geweest in het verzet, alleen is niet van iedereen bekend wat zij precies gedaan hebben. Zie de tot nu toe bekende Eindhovense namenlijst van zo'n 600 verzetsmensen.